[GIẢI ĐÁP] Bé sưng lợi bao lâu thì mọc răng? – Từ 3 đến 7 ngày

Sưng lợi là dấu hiệu quen thuộc báo hiệu chiếc răng sữa đầu tiên của bé sắp “chào đời”. Nhiều cha mẹ lo lắng không biết tình trạng này kéo dài bao lâu, có ảnh hưởng đến sức khỏe của con hay không. Thực tế, lợi bé thường chỉ sưng từ 3 đến 7 ngày trước khi chiếc răng nhú lên. Hãy cùng Nha khoa Quốc Tế Việt Pháp tìm hiểu cách chăm sóc, thời gian mọc răng cũng như cách chăm sóc để giảm khó chịu cho bé.

1. Thời gian sưng lợi trước khi răng nhú lên

Khi bước vào giai đoạn mọc răng, hầu hết trẻ đều trải qua cảm giác khó chịu vì lợi sưng đỏ, đau nhức. Đây là phản ứng tự nhiên báo hiệu những chiếc răng sữa đầu tiên sắp xuất hiện, và thời gian sưng lợi thường kéo dài trong khoảng nhất định.

1.1 Thời gian sưng lợi điển hình

Tình trạng sưng lợi, đi kèm với nhiều biểu hiện như bé hay quấy khóc, biếng ăn, thích gặm cắn đồ vật, chảy nhiều nước dãi hoặc sốt nhẹ, thường xuất hiện trước khi răng nhú lên khoảng 3 – 7 ngày. Đây được coi là khoảng thời gian phổ biến nhất trong quá trình mọc răng.

• Trường hợp sưng lợi ngắn: Một số bé có sức đề kháng tốt, quá trình răng mọc thuận lợi nên lợi chỉ sưng khoảng 2 – 3 ngày rồi chiếc răng mới bắt đầu nhú.
• Thời gian kết thúc sưng lợi chung: Nhìn chung, các dấu hiệu khó chịu này chỉ kéo dài trong vòng 5 – 7 ngày kể từ khi xuất hiện. Sau đó, khi răng đã trồi qua khỏi lợi, tình trạng đau nhức giảm hẳn và bé trở lại sinh hoạt bình thường.

1.2 Bản chất và mức độ của sưng lợi 

Sưng lợi là một phần tất yếu của sự phát triển răng sữa và hoàn toàn không phải bệnh lý.

• Nguyên nhân: Khi mầm răng phát triển và bắt đầu xuyên qua nướu, lợi bị căng giãn, kích thích và tấy đỏ. Đến giai đoạn răng trồi lên, phần mô nướu phải nứt ra, gây cảm giác đau nhức, thậm chí có thể kèm theo viêm nhẹ.
• Mức độ: Những chiếc răng sữa đầu tiên thường gây sưng lợi và đau nhiều nhất, bởi cơ thể bé chưa quen với quá trình này. Khi mọc đến răng nanh hay răng hàm, trẻ đã thích nghi nên mức độ đau và sưng giảm dần.
• Ảnh hưởng đến bé: Cảm giác khó chịu do lợi sưng có thể khiến trẻ bứt rứt, bỏ bú hoặc ăn ít hơn, dễ quấy khóc và ngủ không yên giấc. Nếu tình trạng kéo dài, bé có thể sụt cân hoặc chậm tăng trưởng.

2. Các dấu hiệu nhận biết trẻ sắp mọc răng

Khi bước vào giai đoạn mọc răng, bé thường có nhiều thay đổi về cả cơ thể và hành vi. Cha mẹ cần quan sát kỹ những dấu hiệu đặc trưng dưới đây để nhận biết sớm và có cách chăm sóc phù hợp, giúp con bớt khó chịu. 

• Lợi tấy đỏ, sưng đau: Đây là biểu hiện rõ rệt và dễ nhận biết nhất. Vị trí nướu nơi chiếc răng chuẩn bị trồi lên thường căng bóng, đỏ tấy, đôi khi có dấu hiệu viêm hoặc loét nhẹ. Nguyên nhân là do mầm răng phát triển, xuyên qua mô nướu, khiến nướu bị kích thích và đau nhức khiến bé khó chịu, dễ quấy khóc, ngủ không ngon giấc.
• Chảy nước dãi nhiều: Một trong những đặc điểm điển hình khi mọc răng là bé tiết rất nhiều nước bọt. Tuyến nước bọt hoạt động mạnh hơn do sự kích thích từ nướu sưng tấy và dây thần kinh số 5. Do khoang miệng còn nông và khả năng nuốt chưa hoàn thiện, nước dãi thường chảy ra ngoài liên tục, dễ làm ướt quần áo và gây hăm da.
• Ngứa lợi, thích gặm cắn: Cảm giác ngứa ngáy trong lợi khiến bé có xu hướng cho bất cứ thứ gì vào miệng để cắn, từ đồ chơi, núm ti đến ngón tay. Hành động gặm cắn này giúp bé giảm khó chịu tạm thời, làm dịu cơn đau do răng đang nhú. Đây là thói quen sinh lý bình thường nhưng cha mẹ nên đảm bảo đồ vật bé ngậm luôn sạch sẽ để tránh nhiễm khuẩn.
• Sốt nhẹ: Trong thời gian mọc răng, nhiều bé bị sốt ở mức nhẹ, thường dưới 38°C hoặc dao động 38 – 38,5°C. Đây là phản ứng tự nhiên của cơ thể khi hệ miễn dịch phản ứng với sự thay đổi sinh lý. Sốt mọc răng thường chỉ kéo dài 1 – 2 ngày, nếu bé sốt trên 38,5°C, kéo dài không thuyên giảm, cha mẹ cần đưa con đi khám để loại trừ nguyên nhân bệnh lý khác.
• Quấy khóc, khó chịu: Nướu sưng đau khiến bé trở nên nhạy cảm, dễ cáu kỉnh và khó chiều hơn bình thường. Nhiều trẻ khóc nhiều, ngủ chập chờn, thường xuyên thức giấc trong đêm. Đây là một trong những dấu hiệu khiến cha mẹ vất vả nhất trong giai đoạn mọc răng của con.
• Biếng ăn hoặc bỏ bú: Cơn đau lợi khi nhai và nuốt khiến bé giảm hứng thú với ăn uống. Một số trẻ bỏ bú, ăn ít đi, lâu dần có thể sút cân. Cha mẹ cần kiên nhẫn, chọn thức ăn mềm, dễ nuốt hoặc cho bé bú thành nhiều cữ nhỏ để tránh bỏ bữa.
• Rối loạn tiêu hóa nhẹ: Một số trẻ trong giai đoạn mọc răng có hiện tượng đi ngoài phân lỏng, dân gian gọi là “đi tướt mọc răng”. Thường tình trạng này chỉ ở mức độ nhẹ và sẽ nhanh chóng hết khi răng mọc xong.
• Nổi mẩn đỏ quanh cằm và miệng: Việc chảy nước dãi quá nhiều dễ khiến vùng da quanh miệng, cằm và cổ bé bị ẩm ướt thường xuyên. Nếu không được vệ sinh kịp thời, da có thể nổi mẩn đỏ, ngứa rát hoặc hăm. Cha mẹ nên lau sạch nước dãi, giữ vùng da khô thoáng và có thể dùng thêm kem dưỡng ẩm dành cho trẻ để hạn chế viêm da.

3. Các biện pháp giảm đau và chăm sóc bé khi mọc răng

Giai đoạn mọc răng có thể khiến bé khó chịu, quấy khóc và biếng ăn do nướu sưng đau. Cha mẹ có thể áp dụng các biện pháp chăm sóc khoa học dưới đây để giúp con cảm thấy dễ chịu hơn, đồng thời phòng ngừa nguy cơ viêm nhiễm.

Vệ sinh răng miệng

• Làm sạch nướu hằng ngày: Sau khi bé ăn và trước khi đi ngủ, cha mẹ nên dùng gạc y tế hoặc khăn sạch quấn vào ngón tay, thấm nước muối sinh lý hoặc nước sạch, rồi nhẹ nhàng lau nướu trên và nướu dưới cho con.
• Lau nước dãi thường xuyên: Nước dãi chảy nhiều có thể gây hăm đỏ, ngứa rát quanh miệng. Cha mẹ nên chuẩn bị khăn sạch để lau khô, giữ da vùng cằm và cổ luôn khô thoáng.
• Sau 12 tháng tuổi: Khi bé đã mọc răng sữa, có thể cho bé tập chải răng bằng bàn chải lông mềm và kem đánh răng chuyên dụng, duy trì 2 lần/ngày (buổi sáng và tối).

Giảm đau bằng liệu pháp massage và chườm lạnh

• Chườm lạnh: Dùng khăn sạch để trong ngăn mát hoặc ngâm nước đá, vắt khô rồi cho bé ngậm. Có thể thay bằng muỗng inox để lạnh khoảng 20 phút, sau đó chà nhẹ lên nướu để giảm đau tức.
• Massage nướu: Dùng ngón tay sạch (hoặc ướp lạnh) xoa nhẹ theo vòng tròn trên vùng nướu sưng trong 1–2 phút. Có thể kết hợp gel chăm sóc nướu chuyên dụng cho trẻ để bé thấy dễ chịu hơn.
• Sử dụng đồ ngậm: Ti giả, vòng mọc răng, bánh quy dành riêng cho bé mọc răng cũng là cách giúp giảm ngứa lợi. Tuy nhiên, cần vệ sinh kỹ trước khi cho trẻ dùng.

Thay đổi chế độ ăn uống

• Chia nhỏ bữa ăn: Nên cho bé ăn 6 – 8 bữa nhỏ thay vì 3 bữa lớn để giảm áp lực nhai nuốt.
• Thức ăn mềm, loãng: Cháo loãng, súp hầm nhuyễn hoặc thức ăn băm nhỏ giúp bé dễ nuốt và ít gây đau nướu.
• Đồ ăn lạnh/mát: Sữa chua, trái cây xay nhuyễn để lạnh hoặc sữa mát vừa bổ dưỡng vừa làm dịu lợi. Với trẻ 3 – 6 tháng, nên duy trì bú mẹ hoặc sữa công thức thay vì cho uống nước ép hay nước lọc.
• Bổ sung dinh dưỡng: Cung cấp đầy đủ canxi, vitamin D, protein và chất xơ để hỗ trợ sự phát triển răng và xương.

Sử dụng thuốc giảm đau đúng cách

• Khi nào cần dùng thuốc: Nếu bé chỉ sốt nhẹ (dưới 38,5°C), cha mẹ có thể lau mát, mặc đồ thoáng để hạ sốt. Khi bé sốt cao hoặc đau nhiều, cần tham khảo ý kiến bác sĩ để dùng thuốc.
• Thuốc có thể sử dụng (theo chỉ định bác sĩ):
  • Acetaminophen (Tylenol): Dùng được cho trẻ từ 2 tháng tuổi.
  • Ibuprofen (Advil, Motrin): Chỉ dùng cho trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên.
  • Liều Paracetamol thường là 10 – 15mg/kg cân nặng, mỗi 4 giờ một lần, nhưng phải theo hướng dẫn bác sĩ.

• Những thuốc tuyệt đối không dùng
  • Aspirin: Gây nguy cơ rối loạn đông máu, xuất huyết tiêu hóa và hội chứng Reye.
  • Gel/kem gây tê (Benzocaine, Lidocaine): FDA đã cảnh báo có thể gây thiếu oxy máu (methemoglobinemia), thậm chí tử vong.
  • Thuốc dân gian hoặc không kê đơn: Một số chứa belladonna (gây co giật, khó thở), hoặc vòng hổ phách (nguy cơ hóc nghẹn, không có bằng chứng y khoa)

4. Khi nào cần đưa trẻ đi khám bác sĩ NGAY?

Trong hầu hết các trường hợp, trẻ mọc răng chỉ gặp phải những triệu chứng nhẹ như sưng lợi, chảy dãi, quấy khóc hay sốt nhẹ. Tuy nhiên, nếu xuất hiện các dấu hiệu bất thường dưới đây, cha mẹ không nên chủ quan mà cần đưa trẻ đi thăm khám bác sĩ kịp thời:

Sốt cao và kéo dài

• Sốt trên 38,5°C: Sốt nhẹ thường tự hết sau 1–2 ngày, nhưng khi nhiệt độ tăng cao trên 38,5°C, đặc biệt có lúc đạt 40°C, đây là dấu hiệu nguy hiểm.
• Sốt kéo dài trên 5 ngày: Thông thường, sốt mọc răng chỉ diễn ra trong 3–4 ngày. Nếu trẻ sốt lâu hơn, rất có thể do viêm nhiễm hoặc nhiễm khuẩn khác trong cơ thể.
• Sốt kèm triệu chứng nặng: Nếu sốt đi kèm với tình trạng mệt lả, nôn mửa, co giật… cha mẹ cần đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay lập tức. Bởi sốt cao có thể dẫn đến biến chứng thần kinh, gây co giật hoặc ảnh hưởng não bộ của trẻ.

Triệu chứng tại nướu nghiêm trọng

• Sưng lợi kéo dài quá 7 ngày mà không giảm bớt, hoặc sưng lợi quá to gây khó chịu.
• Nướu chảy mủ, lở loét hoặc mưng mủ: Đây là dấu hiệu nhiễm trùng nặng, có thể khiến răng mọc yếu, mọc lâu và kèm theo sốt cao.
• Sưng tấy lan rộng: Khi vùng lợi sưng đỏ lan ra má, mặt hoặc cổ, cha mẹ cần đưa trẻ đi khám ngay để tránh biến chứng áp-xe hoặc nhiễm trùng lan tỏa.

Các dấu hiệu bệnh lý khác

• Quấy khóc không ngừng: Trẻ khóc liên tục, khó dỗ, biểu hiện đau đớn dữ dội.
• Biếng ăn, bỏ bú nặng: Khi trẻ gần như không chịu bú hoặc ăn uống, cơ thể sẽ nhanh chóng suy kiệt.
• Tiêu chảy kéo dài: Nếu trẻ đi ngoài phân lỏng nhiều lần trong ngày, kèm sốt, nguy cơ cao là nhiễm trùng đường tiêu hóa chứ không đơn thuần do mọc răng. Tiêu chảy kéo dài cũng dễ dẫn tới mất nước, rối loạn điện giải.
• Phát ban, nổi mụn nước toàn thân: Đây có thể là dấu hiệu bệnh truyền nhiễm hoặc viêm da nặng, không phải chỉ do mọc răng.

Các vấn đề sưng nướu đặc biệt

• U nang mọc răng: Là vết sưng tròn, màu trắng, do túi dịch bao quanh mầm răng. Đôi khi u nang cần bác sĩ can thiệp để giúp răng mọc dễ dàng hơn.
• Tụ máu phun trào: Vết sưng màu xanh tím quanh răng do máu ứ đọng trong nướu khi răng sắp nhú lên. Trẻ có thể đau nhức nhiều, dễ bị viêm nhiễm và cần được bác sĩ theo dõi. 

Hy vọng qua bài viết này, Nha khoa Quốc Tế Việt Pháp đã giúp cha mẹ hiểu rõ hơn về thắc mắc bé sưng lợi bao lâu thì mọc răng và những dấu hiệu cần lưu ý trong giai đoạn này. Mọc răng là bước phát triển tự nhiên nhưng có thể gây khó chịu cho trẻ nếu không được chăm sóc đúng cách. Vì vậy, việc theo dõi sát sao, áp dụng các biện pháp giảm đau an toàn và đưa trẻ đi khám khi có dấu hiệu bất thường là vô cùng quan trọng để bảo vệ sức khỏe răng miệng cho bé.

Nếu còn băn khoăn về tình trạng sưng lợi, mọc răng ở trẻ hay muốn được tư vấn chuyên sâu về chăm sóc răng miệng, cha mẹ có thể liên hệ ngay với Nha khoa Quốc Tế Việt Pháp qua hotline 0363.85.85.87 để được hỗ trợ nhanh chóng và tận tình.

Để phản hồi những vấn đề về chất lượng dịch vụ tại phòng khám Nha khoa Quốc Tế Việt Pháp, khách hàng vui lòng liên hệ trực tiếp qua số điện thoại: 19006478.