Cằm lẹm là gì? – Dấu hiệu, nguyên nhân và cách khắc phục

Cằm lẹm không là một khuyết điểm thẩm mỹ khiến gương mặt mất cân đối, mà còn ảnh hưởng đến sự tự tin trong giao tiếp hàng ngày. Vậy cằm lẹm thực chất là gì, dấu hiệu nhận biết ra sao, nguyên nhân từ đâu, và đâu là những giải pháp khắc phục hiệu quả nhất? Bài viết mà Nha khoa Quốc Tế Việt Pháp gửi đến sẽ giúp khách hàng hiểu rõ, để tự tin sở hữu đường nét hài hòa, cân đối và thu hút hơn.

1. Cằm lẹm là gì?

Cằm lẹm là tình trạng cằm bị tụt sâu vào phía trong, không nhô ra đủ để tạo thành một đường thẳng hài hòa với mũi và trán khi nhìn nghiêng. Hiện tượng này thường xuất phát từ sự phát triển kém của xương hàm dưới, đôi khi đi kèm với hàm trên phát triển mạnh, tạo cảm giác mất cân đối. Khi nhìn nghiêng, ba điểm đỉnh mũi – môi – cằm không tạo thành một đường thẳng tự nhiên.

Đặc điểm nhận biết:

• Gương mặt mất cân đối, thiếu điểm nhấn: Cằm ngắn, nhỏ, lõm vào trong khiến tổng thể khuôn mặt trở nên thô và thiếu hài hòa.
• Môi có vẻ chìa ra ngoài: Khi cằm thụt vào, môi dưới thường lộ nhiều hơn, làm gương mặt trông thiếu cân bằng.
• Ảnh hưởng đến thẩm mỹ và chức năng ăn nhai: Ngoài việc làm giảm sự tự tin trong giao tiếp, cằm lẹm có thể dẫn đến rối loạn khớp thái dương hàm, cắn trùm hoặc khó cắn xé thức ăn.

Cằm lẹm chính là một vấn đề thẩm mỹ, tiềm ẩn những tác động tới chức năng nhai và cấu trúc hàm mặt, do đó việc nhận biết sớm và tìm giải pháp phù hợp là rất quan trọng.

2. Dấu hiệu nhận biết cằm lẹm

Cằm lẹm có nhiều dấu hiệu nhận biết rõ ngay khi quan sát bằng mắt thường. Những đặc điểm nổi bật bao gồm: 

• Cằm ngắn, nông và nhỏ, nhìn nghiêng khuôn mặt như không có cằm: Cằm ngắn là do xương hàm dưới phát triển kém, khiến phần cằm không đủ chiều dài và độ nhô cần thiết. Khi nhìn nghiêng, điểm nhấn ở vùng cằm mất hẳn, gương mặt trở nên thiếu cân đối và mất đường nét thanh tú.
• Góc nhìn nghiêng cằm bị lõm, lùi nhiều so với trán: Cằm lõm xuất phát từ khớp cắn sai lệch hoặc hàm dưới kém phát triển. Khi nhìn nghiêng, trán và mũi nổi bật hơn, trong khi cằm bị “lùi” về sau, phá vỡ tỷ lệ vàng của khuôn mặt.
• Da quanh miệng trùng và xuất hiện nhiều nếp nhăn: Do cằm kém phát triển, cơ vùng cằm và môi không được nâng đỡ tốt, dẫn đến da chùng và tạo nếp nhăn. Vùng dưới mặt thiếu sự căng mịn, khiến gương mặt trông già hơn tuổi.
• Độ dài từ đỉnh môi dưới đến đáy cằm quá ngắn: Thiếu chiều dài cằm khiến khoảng cách giữa môi dưới và cằm không cân đối. Kết quả là tổng thể gương mặt mất đi điểm nhấn vùng dưới, làm môi và mũi trông dài hơn.
• Ranh giới giữa cổ và cằm mờ hoặc gần như không tồn tại: Cằm nhỏ và ngắn khiến đường cằm – cổ không rõ ràng, tạo cảm giác “hai cằm” dù cơ thể bình thường. 
• Đường viền hàm không rõ nét, khó xác định: Cằm lẹm làm xương hàm dưới thiếu sự cân đối, khiến jawline bị mờ, gương mặt mềm, thiếu góc cạnh.
• Một số trường hợp kèm theo hàm trên hô và bị đẩy ra ngoài: Khi xương hàm dưới kém phát triển, hàm trên có thể trở nên hô hoặc bị đẩy ra ngoài, gây cắn trùm răng trên so với răng dưới. Tình trạng này khi cười sẽ mất cân đối và ảnh hưởng chức năng nhai, lâu dài có thể dẫn đến mỏi hoặc đau khớp thái dương hàm.

3. Nguyên nhân gây cằm lẹm

Cằm lẹm không phải là tình trạng ngẫu nhiên, mà thường xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó có những yếu tố di truyền, thói quen và bệnh lý. Các nguyên nhân phổ biến bao gồm:

• Di truyền: Đây là yếu tố quan trọng nhất quyết định cấu trúc xương hàm. Nếu trong gia đình có ông bà, cha mẹ bị cằm lẹm, khả năng con cái cũng gặp tình trạng tương tự là rất cao. Khuyết điểm về phát triển xương hàm có thể tồn tại trong gen và truyền qua nhiều thế hệ.
• Sai lệch khớp cắn: Cằm lẹm thường đi kèm với khớp cắn lệch. Nguyên nhân có thể từ thói quen xấu khi còn nhỏ như bú bình lâu, mút tay, hoặc biến chứng từ các phương pháp phục hình răng không chuẩn. Khớp cắn sai lệch làm hàm dưới lùi vào, khiến cằm trông nhỏ và thụt.
• Chấn thương vùng cằm: Va đập hoặc tai nạn tác động lên hàm dưới có thể làm xương hàm phát triển không bình thường, tạo sẹo hoặc làm cằm lẹm đi so với bình thường.
• Xương hàm phát triển không đồng đều: Khi hàm dưới kém phát triển so với hàm trên, cằm sẽ tụt sâu, gây mất cân đối nghiêm trọng. Trong nhiều trường hợp, cằm lẹm đi kèm với hô hàm trên, làm gương mặt mất tỷ lệ hài hòa.
• Bệnh lý hiếm gặp: Một số hội chứng di truyền như Micrognathia, tam nhiễm sắc thể 13 hay Marfan có thể khiến hàm dưới nhỏ hơn bình thường. Ngoài ra, các bệnh lý ác tính vùng răng miệng có thể phá hủy cấu trúc xương, khiến cằm lẹm dần theo thời gian.
• Thói quen xấu khi còn nhỏ: Ngậm ti giả hoặc mút tay kéo dài gây áp lực lên hàm, làm xương hàm dưới phát triển chậm, tạo dáng cằm thụt vào và thiếu nhô tự nhiên.

4. Ảnh hưởng của cằm lẹm

Cằm lẹm không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ mà còn tác động đến chức năng ăn nhai và sức khỏe răng miệng. Cụ thể:

• Mất cất đôi gương mặt: Cằm lẹm khiến tổng thể khuôn mặt thô, thiếu điểm nhấn và mất sự hài hòa. Ba điểm đỉnh mũi – môi – đỉnh cằm thường không nằm trên một đường thẳng, môi có thể bị chìa ra ngoài, đường viền hàm mờ và ranh giới cổ và cằm gần như biến mất, tạo cảm giác thiếu sự sắc nét và kém thanh thoát.

• Sai lệch khớp cắn: Khi hàm dưới không phát triển đồng đều, khớp cắn giữa răng trên và răng dưới bị lệch, dẫn đến cắn trùm và mất cân bằng lực nhai. Sai lệch này vừa làm gương mặt mất cân đối vừa tạo áp lực lên khớp thái dương hàm.

• Khó khăn khi ăn nhai: Khớp cắn sai lệch khiến việc cắn, xé và nhai thức ăn trở nên khó khăn, lâu dài có thể dẫn đến đau hoặc mỏi cơ hàm. Một số trường hợp còn kèm theo tình trạng rối loạn khớp thái dương hàm, gây cơn đau khi nói chuyện hoặc ăn uống.

• Mòn răng bất thường: Do lực nhai phân bố không đều, răng chịu áp lực quá mức ở một số vị trí, dẫn đến mòn răng theo thời gian, ảnh hưởng tới sức khỏe răng miệng và chức năng nhai.

• Ảnh hưởng phát âm: Mặc dù không phải luôn xảy ra, nhưng cằm lẹm và khớp cắn sai lệch có thể ảnh hưởng đến cách phát âm, khiến âm thanh kém rõ ràng hoặc không chuẩn trong một số trường hợp.

5. Cách khắc phục cằm lẹm hiệu quả

Tùy vào mức độ lẹm và nguyên nhân, khách hàng có thể lựa chọn các phương pháp phù hợp để khắc phục tình trạng cằm lẹm hiệu quả. Bao gồm:

5.1 Niềng răng

Niềng răng là phương pháp ít xâm lấn nhất để khắc phục cằm lẹm. Bằng cách sử dụng mắc cài truyền thống hoặc máng niềng trong suốt Invisalign, các bác sĩ sẽ điều chỉnh vị trí răng và hàm, giúp hàm dưới phát triển hài hòa với hàm trên. Khi các răng đã ổn định đúng vị trí, cằm sẽ nhô ra tự nhiên, ba điểm đỉnh mũi – môi – đỉnh cằm trở nên cân đối, tạo gương mặt hài hòa, thanh thoát mà không cần phẫu thuật.

• Ưu điểm:
  • Cân chỉnh gương mặt tự nhiên: Niềng răng giúp chỉnh sửa cằm lẹm đồng thời cải thiện toàn bộ cấu trúc khuôn mặt, mang lại nét thanh thoát và cân đối.
  • Cải thiện chức năng ăn nhai: Bằng cách điều chỉnh khớp cắn, niềng răng giảm nguy cơ đau khớp, lệch khớp và rối loạn khớp thái dương hàm, đồng thời hỗ trợ nhai thức ăn hiệu quả hơn.
  • Hiệu quả với trẻ em: Đặc biệt hiệu quả khi thực hiện sớm ở trẻ 6 – 12 tuổi, giúp kìm hãm phát triển quá mức của hàm trên và kích thích hàm dưới phát triển, tạo khớp cắn chuẩn ngay từ nhỏ.
  • An toàn và tự nhiên: Không xâm lấn, hạn chế rủi ro y tế, mang lại sự thay đổi tự nhiên theo thời gian.
• Nhược điểm:

• • Không áp dụng hiệu quả với các trường hợp cằm lẹm nặng, phức tạp, hoặc mất xương.
  • Quá trình điều trị kéo dài từ 2–3 năm, đòi hỏi sự kiên trì và tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ.
• Chi phí tham khảo: Phụ thuộc vào loại niềng và độ phức tạp của tình trạng cằm lẹm, mức giá thường dao động từ 25.000.000 –  160.000.000 VNĐ, trong đó niềng răng mắc cài kim loại có chi phí thấp hơn, còn niềng sứ và Invisalign nằm ở phân khúc cao hơn do tính thẩm mỹ và tiện lợi vượt trội.

Để đạt hiệu quả tối ưu trong việc khắc phục cằm lẹm bằng niềng răng, việc lựa chọn nha khoa uy tín, bác sĩ chuyên môn cao và trang thiết bị hiện đại là yếu tố then chốt. Nha khoa Quốc Tế Việt Pháp với đội ngũ bác sĩ chỉnh nha giàu kinh nghiệm cùng hệ thống máy móc hiện đại sẽ tư vấn phương pháp niềng răng phù hợp nhất, đảm bảo kết quả tự nhiên, an toàn và lâu dài. Hãy liên hệ ngay để được thăm khám và lên kế hoạch điều chỉnh cằm lẹm chuyên sâu, giúp bạn sở hữu gương mặt cân đối, thanh thoát và nụ cười tự tin.

5.2 Phẫu thuật độn cằm lẹm

Phẫu thuật là lựa chọn tối ưu cho cằm lẹm trung bình đến nặng, hoặc khi xương hàm dưới phát triển kém. Bác sĩ có thể sử dụng sụn tự thân hoặc sụn nhân tạo để độn cằm, tạo dáng đầy đặn và cân đối, đường viền hàm rõ nét hơn.Với tình trạng cằm lẹm nghiêm trọng do thiếu hụt xương, bác sĩ sẽ tiến hành cắt một phần xương cằm, đưa về vị trí chuẩn và cố định bằng nẹp titan y tế. Phương pháp này cải thiện triệt để sự bất cân xứng giữa hàm trên và hàm dưới.

• Ưu điểm: 

• • Hiệu quả nhanh chóng và rõ rệt: Chỉ sau một lần thực hiện, cằm được cải thiện đáng kể, gương mặt cân đối hơn, tạo ấn tượng thẩm mỹ ngay lập tức.

• • Duy trì lâu dài: Kết quả có thể ổn định từ 10 năm đến vĩnh viễn, giảm nguy cơ cằm lẹm tái phát.

• • Khắc phục các trường hợp phức tạp: Phẫu thuật có thể xử lý cả những tình trạng cằm lẹm nặng, lệch xương, hay kết hợp với hô hàm mà các phương pháp niềng răng hay tiêm filler không thể giải quyết.

• • Cải thiện chức năng ăn nhai: Khi thực hiện trượt cằm kết hợp chỉnh hàm, khớp cắn được cân đối, giảm áp lực lên khớp thái dương hàm, hạn chế các vấn đề về rối loạn khớp, đau nhức khi ăn uống.

• Nhược điểm:

• • Xâm lấn cao và rủi ro y tế: Phẫu thuật liên quan đến cắt, đẩy xương và đặt vật liệu nhân tạo, do đó có nguy cơ sưng đau, nhiễm trùng, lệch nẹp hoặc biến chứng hậu phẫu.

• • Thời gian hồi phục lâu: Khách hàng cần nghỉ dưỡng từ vài tuần đến vài tháng để xương ổn định, giảm sưng và hoàn thiện kết quả thẩm mỹ.

• • Chi phí cao: Chi phí thực hiện phẫu thuật lớn hơn nhiều và phụ thuộc vào chất liệu sụn, kỹ thuật và uy tín cơ sở.

• • Hạn chế đối tượng: Không áp dụng cho trẻ em do xương hàm chưa phát triển hoàn thiện, chỉ dành cho người trưởng thành từ 18 tuổi trở lên.

• • Chi phí: Dao động trong khoảng từ 20.000.000 VNĐ, tùy phương pháp, chất liệu độn cằm lẹm và cơ sở thực hiện.

5.3 Tiêm Filler hàm

Tiêm filler là phương pháp thẩm mỹ không phẫu thuật, giúp khắc phục cằm lẹm nhẹ đến trung bình bằng cách bổ sung thể tích cho phần cằm thiếu hụt, tạo độ nhô tự nhiên, cân đối với tổng thể gương mặt. Phương pháp này đặc biệt phù hợp với những ai muốn cải thiện nhanh chóng mà không muốn can thiệp xâm lấn.

• Ưu điểm: 

• • Nhanh chóng, hiệu quả tức thì: Chỉ sau 15 – 30 phút, cằm đã có đường nét rõ rệt, gương mặt hài hòa hơn.
  • Ít xâm lấn, không đau: Không cần phẫu thuật, thời gian nghỉ dưỡng ngắn, hầu như không ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày.
  • Tính linh hoạt cao: Có thể điều chỉnh lượng filler để đạt độ nhô mong muốn, dễ dàng tái điều chỉnh trong các lần tiêm tiếp theo.

• Nhược điểm:

• • Hiệu quả không lâu dài: Kết quả duy trì khoảng 1 – 2 năm, sau đó cần tiêm lại để giữ dáng cằm.

• • Hạn chế cho cằm lẹm nặng: Với trường hợp xương hàm dưới phát triển kém hoặc lệch nghiêm trọng, filler không thể tạo thay đổi đáng kể.

• • Rủi ro nếu thực hiện không đúng cách: Tiêm tại cơ sở thiếu uy tín hoặc quá liều có thể gây biến chứng như lệch cằm, bầm tím, sưng kéo dài hoặc phản ứng dị ứng.

• • Không áp dụng cho trẻ em: Chỉ thích hợp cho người trưởng thành có xương hàm ổn định.

• • Chi phí: Khoảng 5.000.000 – 12.000.000 VNĐ/cc, tùy loại filler và lượng chất cần sử dụng.

5.4 Bài tập Mewing tại nhà 

Mewing là phương pháp rèn luyện cơ mặt kết hợp tư thế lưỡi đúng nhằm hỗ trợ cải thiện đường nét cằm và gương mặt thon gọn tự nhiên. Mặc dù không thể thay đổi cấu trúc xương, nhưng nếu thực hiện kiên trì, Mewing giúp nâng cao đường viền cằm, tạo cảm giác cân đối hơn và hỗ trợ các thói quen phát triển hàm dưới.

• Cách thực hiện: 

• • • Đặt tư thế lưỡi đúng: Khép môi, đưa toàn bộ lưỡi áp sát lên vòm miệng, bao gồm cả thân lưỡi và đầu lưỡi. Đảm bảo môi trên chạm nhẹ vào môi dưới.
    • Điều chỉnh vị trí đầu lưỡi: Giữ đầu lưỡi cách mặt sau răng cửa khoảng 1cm, tránh đẩy lưỡi vào răng để không làm lệch răng hoặc sai khớp cắn.
    • Thời gian duy trì: Giữ tư thế lưỡi từ 20 – 30 phút mỗi lần, có thể tăng dần khi cơ mặt quen dần với bài tập.
    • Kết hợp với thói quen nhai: Nhai thức ăn kỹ, đều và duy trì luyện tập hàng ngày để giúp cơ mặt phát triển, hỗ trợ cải thiện cằm lẹm và đường nét khuôn mặt.

• Ưu điểm:

• • • Không xâm lấn, an toàn tuyệt đối: Không cần phẫu thuật hay tiêm chất làm đầy.
    • Dễ thực hiện và miễn phí: Có thể luyện tập tại nhà, không tốn chi phí.
    • Hỗ trợ cải thiện tổng thể gương mặt: Giúp cơ mặt săn chắc, đường nét cằm và hàm trở nên rõ ràng hơn.

• Nhược điểm: 

• • Hiệu quả hạn chế: Chỉ hỗ trợ cằm lẹm ở mức nhẹ, không thể thay đổi cấu trúc xương hoặc khắc phục cằm lẹm nặng.
  • Nguy cơ răng lệch: Nếu thực hiện sai tư thế lưỡi hoặc dùng lực quá mức, răng có thể bị di chuyển không đúng.
  • Cần kiên nhẫn: Phải luyện tập đều đặn nhiều tháng mới thấy cải thiện, đôi khi hiệu quả rất nhẹ.

6. Cách chăm sóc và phòng ngừa cằm lẹm

Việc chăm sóc và phòng ngừa cặm lẹm từ sớm, đặc biệt với trẻ nhỏ, đóng vai trò quyết định trong việc hình thành cấu trúc khuôn mặt hài hòa. 

• Phát hiện sớm và theo dõi ở trẻ nhỏ: Khám nha khoa định kỳ từ giai đoạn sớm giúp phát hiện kịp thời tình trạng cằm lẹm, đặc biệt ở trẻ đang phát triển răng và xương hàm (6 – 12 tuổi). Can thiệp chỉnh nha sớm, như niềng răng, không chỉ điều chỉnh khớp cắn mà còn kích thích hàm dưới phát triển, kìm hãm hàm trên, từ đó giúp cằm nhô tự nhiên và gương mặt cân đối. 
• Loại bỏ thói quen xấu: Những thói quen như bú bình kéo dài, mút tay hay nghiến răng từ nhỏ có thể gây sai lệch khớp cắn và ảnh hưởng đến sự phát triển hàm dưới. Việc nhận biết và loại bỏ sớm các thói quen này sẽ giúp phòng ngừa hiệu quả tình trạng cằm lẹm, hạn chế can thiệp phức tạp sau này.
• Duy trì sức khỏe răng miệng: Một hàm răng khỏe mạnh là nền tảng quan trọng để phòng ngừa cằm lẹm và sai khớp cắn. Cha mẹ nên chú trọng vệ sinh răng miệng cho trẻ, lựa chọn các cơ sở nha khoa uy tín khi thực hiện phục hình thẩm mỹ để tránh biến chứng. Bên cạnh đó, các bài tập như Mewing có thể hỗ trợ tăng cường cơ mặt, cải thiện tư thế lưỡi và giảm áp lực lên khớp cắn, tuy không thay đổi cấu trúc xương trực tiếp nhưng giúp hỗ trợ sức khỏe răng miệng hiệu quả.
• Chế độ dinh dưỡng hỗ trợ phát triển xương hàm: Việc duy trì thói quen nhai kỹ khi ăn có thể giúp kích thích cơ và xương hàm phát triển tốt hơn. Bổ sung thực phẩm giàu canxi, vitamin D và protein vẫn là nền tảng để hỗ trợ sức khỏe xương tổng thể, góp phần phòng ngừa tình trạng cằm lẹm do phát triển xương không đồng đều.

Để sở hữu gương mặt hài hòa và khắc phục cằm lẹm hiệu quả, việc chăm sóc, phòng ngừa và can thiệp kịp thời là vô cùng quan trọng. Việc kết hợp phát hiện sớm, duy trì sức khỏe răng miệng, loại bỏ thói quen xấu và thực hiện các phương pháp điều chỉnh phù hợp chính là bí quyết giúp cằm phát triển cân đối, cải thiện thẩm mỹ và chức năng ăn nhai, mang lại sự tự tin cho khuôn mặt

Liên hệ ngay Nha khoa Quốc tế Việt Pháp qua số hotline: 0363.85.85.87 để được hỗ trợ tư vẫn miễn phí về các phương pháp khắc phục cằm lẹm hiệu quả, các dịch vụ chăm sóc sức khỏe răng miệng và đặt lịch khám bác sĩ nhanh nhất.

Để phản ánh về chất lượng dịch vụ tại phòng khám Nha khoa Quốc Tế Việt Pháp, quý khách hàng vui lòng liên hệ qua số tổng đài: 19006478.