Sâu răng là một trong những vấn đề sức khỏe răng miệng phổ biến, có thể gây đau đớn, khó chịu, ảnh hưởng đến ăn uống và sinh hoạt của trẻ. Để bảo vệ con khỏi sâu răng, hướng dẫn bé đánh răng đúng cách ngay từ nhỏ là vô cùng quan trọng. Bài viết này sẽ cung cấp các bước hướng dẫn chi tiết, dễ thực hiện để giúp các bậc phụ huynh hình thành cho bé thói quen đánh răng lành mạnh, từ đó ngăn ngừa sâu răng hiệu quả.
1. Thời điểm nên bắt đầu dạy bé đánh răng
Phụ huynh cần vệ sinh răng miệng cho trẻ ngay từ khi chưa mọc răng từ 6 tháng tuổi. Ở mỗi độ tuổi trẻ sẽ được vệ sinh răng miệng theo những cách riêng. Cụ thể như sau:
- Giai đoạn trước khi mọc răng: Ngay từ giai đoạn này, cha mẹ nên chú ý vệ sinh răng và nướu cho bé bằng cách sử dụng nước muối loãng hoặc nước ấm để nhẹ nhàng làm sạch thông qua gạc rơ lưỡi.
- Trẻ từ 6 – 12 tháng tuổi: Khi trẻ bắt đầu mọc chiếc răng sữa đầu tiên, hoặc khi đã có khoảng 8 răng và răng hàm cũng đã nhú lên, đây là thời điểm thích hợp để bắt đầu tập cho bé làm quen với việc đánh răng. Cha mẹ có thể dùng vải mềm ẩm, bàn chải được thiết kế riêng cho bé, hoặc gạc rơ lưỡi để nhẹ nhàng chùi răng và lợi cho bé.
- Trẻ từ 1,5 tuổi: Ở độ tuổi này, trẻ thường có xu hướng bắt chước các hành động của người lớn. Vì vậy, cha mẹ nên tận dụng cơ hội này để hướng dẫn bé bằng cách làm mẫu các động tác đánh răng đúng cách để trẻ làm theo.
- Trẻ từ 4 – 6 tuổi: Trong giai đoạn này, trẻ thường đã mọc đủ răng và đã biết cách đánh răng nhờ được hướng dẫn từ trước. Cha mẹ nên tiếp tục duy trì thói quen cùng bé đánh răng mỗi ngày để đảm bảo hiệu quả làm sạch và tạo sự hứng thú cho trẻ.
- Trẻ từ 6 tuổi trở lên: Cha mẹ có thể bắt đầu hướng dẫn bé tự đánh răng, đồng thời theo dõi và giám sát quá trình này để đảm bảo bé thực hiện đúng cách và đủ thời gian.

2. Lợi ích của việc bé đánh răng hàng ngày
Hướng dẫn bé đánh răng hàng ngày mang tới nhiều lợi ích về sức khỏe răng miệng, sức khỏe tổng thể và hỗ trợ tối ưu cho quá trình mọc răng vĩnh viễn sau này của trẻ. Dưới đây là những lợi ích cụ thể khi cho bé đánh răng hàng ngày:
- Giúp trẻ tránh các vấn đề răng miệng: Đánh răng thường xuyên giúp loại bỏ vi khuẩn, mảng bám, để răng miệng luôn sạch sẽ, hạn chế mùi hôi và ngăn ngừa nhiều bệnh lý như: sâu răng, sún răng, viêm lợi,….
- Hỗ trợ trẻ ăn uống ngon miệng hơn, giúp phát triển thể chất: Răng khỏe mạnh giúp trẻ nhai thức ăn dễ dàng và ngon miệng hơn, từ đó hấp thu tốt các chất dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển thể chất.
- Hỗ trợ bé phát âm, giao tiếp tốt hơn: Khi răng miệng khỏe mạnh, răng không gặp các vấn đề như sún, mọc lệch sẽ hỗ trợ trẻ phát âm rõ ràng và tự tin hơn trong giao tiếp.
- Hỗ trợ răng vĩnh viễn mọc đẹp: Chăm sóc răng sữa khỏe mạnh, không bị viêm nhiễm, rụng đúng thời điểm sẽ tạo điều kiện tốt cho răng vĩnh viễn mọc lên đúng vị trí và thẳng hàng.

3. Chuẩn bị dụng cụ đánh răng cho bé
Để hỗ trợ tốt nhất giúp bé đánh răng đúng cách, phụ huynh cần chuẩn bị đầy đủ các dụng cụ vệ sinh răng miệng. Bao gồm:
Dụng cụ | Tiêu chí lựa chọn/Cách sử dụng |
| Bàn chải đánh răng |
|
| Kem đánh răng – Lựa chọn theo độ tuổi của bé |
|
| Gạc mềm hoặc rơ lưỡi | Dùng cho bé khi mới mọc chiếc răng đầu tiên để nhẹ nhàng làm sạch xung quanh răng và lợi, giúp loại bỏ vi khuẩn và thức ăn thừa. |

4. Hướng dẫn 9 bước đánh răng đúng cách cho bé
Sau đây là các bước chi tiết để đánh răng và vệ sinh răng miệng đúng cách cho bé:
- Bước 1: Súc miệng bằng nước để làm sạch khoang miệng: Cho bé súc miệng bằng một ngụm nước sạch để làm ướt miệng và loại bỏ bớt thức ăn thừa lớn trong khoang miệng. Điều này giúp kem đánh răng phát huy tác dụng tốt hơn.
- Bước 2: Cho kem đánh răng lên đầu bàn chải: Rửa sạch bàn chải dưới vòi nước để đảm bảo bàn chải sạch sẽ trước khi cho kem đánh răng. Lấy một lượng kem đánh răng nhỏ, khoảng bằng hạt đậu, cho lên đầu bàn chải. Lượng kem này vừa đủ để làm sạch răng cho bé mà không gây khó chịu hay nuốt quá nhiều.
- Bước 3: Chải mặt ngoài của răng trước: Hướng dẫn bé đặt bàn chải nghiêng một góc 45 độ so với đường viền nướu. Nhẹ nhàng chải mặt ngoài của răng theo chuyển động tròn nhỏ hoặc lên xuống. Chải đều tất cả các răng mặt ngoài, từ răng cửa đến răng hàm.
- Bước 4: Đánh mặt trong của răng: Tương tự như bước 3, chải mặt trong của răng bằng chuyển động tròn hoặc lên xuống. Chải kỹ từng chiếc răng, đảm bảo làm sạch cả mặt trong của răng cửa và răng hàm.
- Bước 5: Đánh mặt nhai của răng: Hướng dẫn bé chải mặt nhai của răng bằng cách đặt bàn chải thẳng và chải tới lui nhẹ nhàng. Chải kỹ các rãnh và kẽ trên mặt nhai để loại bỏ thức ăn thừa.
- Bước 6: Vệ sinh mặt trên của lưỡi: Dùng bàn chải hoặc dụng cụ cạo lưỡi chuyên dụng để làm sạch lưỡi. Chải nhẹ nhàng từ phía trong ra ngoài để loại bỏ vi khuẩn và thức ăn thừa bám trên lưỡi, giúp giảm hôi miệng và giữ cho miệng sạch sẽ.
- Bước 7: Nhổ bọt kem ra ngoài: Hướng dẫn bé nhổ hết bọt kem ra ngoài sau khi đánh răng xong. Lưu ý bé không nuốt bọt kem.
- Bước 8: Súc miệng lại bằng nước lọc: Cho bé súc miệng lại nhiều lần bằng nước sạch để đảm bảo loại bỏ hết bọt kem còn sót lại trong miệng.
- Bước 9: Rửa sạch bàn chải với nước: Rửa sạch bàn chải dưới vòi nước để loại bỏ kem đánh răng và thức ăn thừa còn dính trên bàn chải. Cắm bàn chải thẳng đứng, đầu bàn chải hướng lên trên để bàn chải nhanh khô và tránh bị nhiễm khuẩn.

5. Biện pháp giúp việc đánh răng trở nên thú vị hơn trong mắt bé
Cha mẹ có thể áp dụng các biện pháp sau đây để giúp bé thích thú hơn khi đánh răng:
- Làm mẫu cho bé học theo: Trẻ nhỏ thường thích bắt chước người lớn. Cha mẹ hãy đánh răng cùng bé và thể hiện sự thích thú để bé làm theo.
- Cùng con đánh răng: Tạo thói quen đánh răng cùng con vào một giờ cố định mỗi ngày. Điều này giúp bé cảm thấy việc đánh răng là một hoạt động quen thuộc và có tính kỷ luật.
- Cho con xem các hình ảnh, video, bài hát về đánh răng vui nhộn: Sử dụng các công cụ hỗ trợ như video hoạt hình về đánh răng để tạo sự thích thú cho bé. Hình ảnh và âm thanh sống động sẽ thu hút sự chú ý của trẻ.
- Lựa chọn bàn chải theo màu sắc, hình thù phù hợp với sở thích của bé: Cho phép trẻ tự chọn bàn chải đánh răng có màu sắc và hình dáng mà bé yêu thích. Điều này sẽ khiến bé cảm thấy việc đánh răng thú vị hơn.
- Sử dụng kem đánh răng có hương vị bé yêu thích: Chọn loại kem đánh răng có hương vị dễ chịu, phù hợp với sở thích của trẻ như hương trái cây hoặc kẹo. Tránh các loại kem đánh răng có mùi quá nồng hoặc cay.
- Động viên, tạo cho bé sự thích thú khi đánh răng: Tạo không khí vui vẻ, thoải mái cho trẻ khi đánh răng. Tránh tạo áp lực cho trẻ, hãy để việc đánh răng thành một trải nghiệm tích cực.
- Tặng thưởng cho bé khi đánh răng đúng cách và thường xuyên: Sử dụng phần thưởng để khuyến khích trẻ tự giác đánh răng. Phần thưởng có thể là một món đồ chơi nhỏ, một buổi đi chơi hoặc bất kỳ điều gì mà bé thích.
- Tuyệt đối không ép buộc, la mắng bé: Tránh các hành động tiêu cực như ép buộc, la mắng hoặc dọa dẫm, vì có thể khiến trẻ sợ hãi và ghét việc đánh răng.
- Giải thích cho bé tầm quan trọng của việc đánh răng: Giải thích cho trẻ một cách đơn giản, dễ hiểu về tác hại của việc không đánh răng và lợi ích của việc đánh răng thường xuyên.
- Trò chuyện, tương tác với bé trong khi đánh răng: Nói chuyện, hát, khích lệ hoặc chơi trò chơi với bé trong khi đánh răng để tạo không khí vui vẻ và khiến bé quên đi sự khó chịu (nếu có).
- Đánh răng với thời gian hợp lý: Đảm bảo thời gian đánh răng vừa đủ để làm sạch răng (khoảng 2 – 3 phút) nhưng không quá dài khiến trẻ cảm thấy chán nản.
- Tích cực khen ngợi khi bé hoàn thành việc đánh răng: Khen ngợi và thể hiện sự tự hào mỗi khi bé đánh răng xong, ngay cả khi bé chỉ mới làm được một chút. Điều này sẽ khuyến khích bé tiếp tục đánh răng vào lần sau.

6. Lưu ý khi đánh răng cho trẻ
Dưới đây là một số lưu ý khi đánh răng cho trẻ để đảm bảo hiệu quả bảo vệ răng miệng cao:
- Thăm khám nha khoa định kỳ 3 – 6 tháng/lần: Đưa trẻ đi khám răng định kỳ giúp phát hiện sớm các vấn đề răng miệng và có biện pháp điều trị kịp thời.
- Kiên nhẫn khi tập cho trẻ đánh răng: Dạy trẻ đánh răng cần sự kiên nhẫn và nhẹ nhàng. Hãy hướng dẫn trẻ từng bước một, khuyến khích khi trẻ làm tốt và sửa sai một cách nhẹ nhàng.
- Không cho trẻ sử dụng bàn chải và kem đánh răng của người lớn: Bàn chải và kem đánh răng của người lớn có thể quá cứng và chứa lượng fluoride cao, không phù hợp với trẻ em.
- Không sử dụng lượng kem đánh răng quá nhiều cho trẻ dưới 6 tuổi: Trẻ dưới 6 tuổi có nguy cơ nuốt kem đánh răng cao hơn, nên chỉ sử dụng một lượng nhỏ bằng hạt đậu để tránh hấp thụ quá nhiều fluoride.
- Không gây áp lực cho trẻ: Tạo tâm lý thoải mái cho trẻ khi đánh răng, tránh tạo áp lực khiến trẻ sợ hãi và trốn tránh việc này.
- Không chủ quan khi trẻ kêu đau trong khi đánh răng: Khi trẻ kêu đau răng hoặc lợi, cha mẹ cần kiểm tra kỹ và đưa trẻ đi khám nha khoa nếu cần thiết.
- Hãy dạy bé nhổ hết kem đánh răng: Hướng dẫn trẻ nhổ kem đánh răng sau khi đánh răng xong để tránh nuốt phải fluoride.
- Lưu ý khi đánh răng cho trẻ mới thay răng: Khi trẻ thay răng, cần hướng dẫn trẻ đánh răng nhẹ nhàng hơn để không làm tổn thương răng vĩnh viễn mới mọc và vùng nướu xung quanh.
- Lưu ý khi vệ sinh răng miệng cho bé mới mọc răng: Làm sạch răng cho bé ngay từ khi có chiếc răng đầu tiên bằng gạc mềm nhúng nước muối sinh lý để bé quen với việc vệ sinh răng miệng, tạo tiền đề cho việc đánh răng sau này.

Hướng dẫn bé đánh răng đúng cách sẽ giúp bảo vệ răng miệng và sức khỏe tổng quát của trẻ, đồng thời hỗ trợ tốt nhất cho quá trình mọc răng vĩnh viễn sau này. Cha mẹ hãy cùng đồng hành để giúp xây dựng thói quen đánh răng, vệ sinh răng miệng khoa học. Đừng quên cho bé đi thăm khám nha khoa định kỳ để phát hiện sớm các nguy cơ gây hại và xử lý kịp thời, giúp bé sở hữu hàm răng xinh, ăn ngon, lớn nhanh.
Khách hàng có thể liên hệ ngay với Nha khoa Quốc Tế Việt Pháp qua hotline: 0363.85.85.87 để được hỗ trợ tư vấn miễn phí các dịch vụ chăm sóc, điều trị sức khỏe răng miệng toàn diện.
Để phản ánh về chất lượng dịch vụ tại phòng khám Nha khoa Quốc Tế Việt Pháp, quý khách hàng vui lòng liên hệ qua số tổng đài: 19006478.
| Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của Nha khoa Quốc Tế Việt Pháp chỉ mang tính chất tham khảo, không có vai trò thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị nha khoa. Để nắm rõ tình trạng bệnh lý về răng miệng, khách hàng hãy liên hệ trực tiếp với Nha khoa Quốc Tế Việt Pháp để bác sĩ thăm khám. |

- Tốt nghiệp bác sĩ Răng hàm mặt – Trường ĐH Y Hà Nội
- Chứng chỉ hành nghề khám chữa bệnh của Sở Y tế Bắc Ninh
- Chứng nhận hoàn thành khóa học” Phục hình thẩm mỹ răng” do HANODENT cấp
