Tụt lợi là một bệnh lý nha khoa phổ biến nhiều người gặp phải. Một trong những nguyên nhân gây tụt lợi mà nhiều người thường chủ quan không quan tâm, đó là thói quen đánh răng. Đánh răng sai cách, không đúng chuẩn có thể `khiến nướu ngày càng mỏng đi, tụt dần và để lộ chân răng. Bài viết sau đây, Nha khoa Quốc tế Việt Pháp sẽ hướng dẫn khách hàng cách đánh răng đúng chuẩn để tránh tụt lợi, bảo vệ sức khỏe răng miệng..
1. Nguyên nhân chính khiến đánh răng bị tụt lợi
Nguyên nhân dẫn đến mô lợi bị ăn mòn hay tụt dần khỏi chân răng đến từ nhiều yếu tố. Trong đó, chăm sóc răng miệng sai cách, đánh răng quá nhiều lần hay dùng lực quá mạnh cũng có thể khiến phần nướu bị tổn thương.
1.1. Kỹ thuật đánh răng không đúng cách
Việc chải răng sai kỹ thuật là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tổn thương nướu và dẫn đến tình trạng tụt lợi. Cụ thể:
- Sử dụng lực quá mạnh: Sử dụng lực tác động mạnh khi đánh răng không giúp loại bỏ các mảng bám tốt hơn mà sẽ gây ra tổn thương nướu theo thời gian
- Chải răng quá lâu hoặc quá nhiều lần trong ngày: Bác sĩ khuyến khích chỉ nên đánh răng 2 lần/ngày, bởi vì chải quá nhiều lần sẽ dễ dẫn đến mòn men răng và mỏng dần phần nướu
- Đánh răng sai kỹ thuật: Chải răng theo chiều ngang không đạt hiệu quả làm sạch và gây áp lực không cần thiết lên nướu

1.2. Sử dụng bàn chải lông cứng
Chăm sóc răng miệng sai cách bắt đầu từ chính việc lựa chọn bàn chải lông cứng. Sử dụng bàn chải lông cứng được các bác sĩ đánh giá là một trong những nguyên nhân dễ dẫn đến đánh răng bị tụt lợi:
- Lông bàn chải cứng gây tổn thương nướu: Khi chải răng, lông cứng dễ làm trầy xước bề mặt nướu, đặc biệt ở vùng cổ răng – nơi nướu tiếp xúc trực tiếp.
- Tạo áp lực mạnh lên viền nướu: Việc dùng bàn chải cứng thường đi kèm với lực chải lớn, lâu dài có thể khiến viền nướu bị tụt xuống để lộ chân răng.
- Dễ gây mòn men răng và tụt lợi ở vùng cổ răng: Những va chạm mạnh từ lông cứng ở bàn chải ảnh hưởng đến nướu và làm mòn lớp men mỏng ở cổ răng – yếu tố góp phần khiến lợi tụt dần.
- Không phù hợp với người có nướu nhạy cảm: Với người có tiền sử viêm nướu, chảy máu chân răng, sử dụng bàn chải cứng càng khiến tình trạng nặng thêm và đẩy nhanh quá trình tụt lợi.
1.3. Các nguyên nhân khác
Các bệnh lý răng miệng như viêm nha chu, viêm nướu,… hay thói quen nghiến răng, hút thuốc lá,… cũng là nguyên nhân ảnh hưởng đến sức khoẻ nướu răng. Cụ thể:
- Viêm nướu và bệnh nha chu không được điều trị: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất khiến mô nướu bị tổn thương nghiêm trọng, dần dần tụt xuống.
- Di truyền: Một số người có cấu trúc xương hàm mỏng do di truyền, dễ bị tụt lợi hơn dù chăm sóc răng miệng đầy đủ.
- Hút thuốc lá: Sử dụng thuốc lá lâu dài sẽ làm suy yếu hệ miễn dịch, giảm lưu lượng máu đến nướu và khiến quá trình hồi phục tổn thương diễn ra chậm, tăng nguy cơ tụt lợi.
- Thay đổi hormone: Các giai đoạn như dậy thì, mang thai hoặc mãn kinh khiến mô nướu trở nên nhạy cảm hơn, dễ bị viêm hoặc tụt nếu không được chăm sóc kỹ lưỡng.
- Thói quen nghiến răng khi ngủ: Gây áp lực lớn lên răng và mô nâng đỡ, dẫn đến tụt lợi và tổn thương nướu nếu kéo dài.
- Vị trí răng bất thường: Răng mọc lệch, chen chúc khiến việc vệ sinh khó khăn, dễ tích tụ mảng bám và gây tụt lợi.
- Niềng răng, xỏ khuyên môi hoặc lưỡi: Những vật dụng này có thể cọ xát và làm tổn thương nướu trong thời gian dài.
- Chấn thương nướu: Có thể xảy ra do tai nạn, va đập hoặc trong quá trình thực hiện các thủ thuật nha khoa.
- Sử dụng răng giả hoặc cầu răng sứ không vừa khít: Gây kích ứng hoặc tổn thương mô nướu xung quanh, dẫn đến tụt lợi nếu không điều chỉnh kịp thời.

2. Top 8 dấu hiệu thường gặp của tụt lợi
Tụt lợi không chỉ ảnh hưởng đến tính thẩm mỹ mà còn gây ra nhiều cảm giác khó chịu và tác động đến sức khỏe răng miệng. Dưới đây là một số dấu hiệu điển hình để nhận biết sớm tình trạng tụt lợi, giúp khách hàng chủ động trong việc thăm khám và điều trị kịp thời:
- Tăng độ nhạy cảm của răng: Khi nướu bị tụt, phần chân răng vốn không có men bảo vệ sẽ bị lộ ra. Đây là vùng rất nhạy cảm khi gặp nhiệt độ nóng, lạnh, đồ ngọt hay chua, gây cảm giác ê buốt hoặc đau nhức.
- Chân răng bị lộ, răng trông dài hơn: Nướu co lại khiến phần chân răng lộ rõ, làm răng có vẻ dài bất thường. Đây là dấu hiệu dễ nhận biết nhất bằng mắt thường.
- Đau hoặc khó chịu ở vùng viền nướu: Vùng nướu bị tụt thường có cảm giác đau, nhức nhẹ hoặc khó chịu, đặc biệt khi chạm vào hay khi ăn uống.
- Nướu bị sưng, đỏ, chảy máu: Đây là biểu hiện thường gặp của viêm nướu, tụt lợi, dễ nhận thấy nhất khi đánh răng hoặc dùng chỉ nha khoa.
- Hôi miệng: Vi khuẩn tích tụ trong các khe nướu bị hở hoặc túi nha chu do tụt lợi gây ra mùi hôi khó chịu, dù đã vệ sinh răng miệng kỹ lưỡng.
- Răng lung lay: Mất mô nướu và xương nâng đỡ có thể khiến răng giảm độ bám chắc, gây cảm giác lung lay khi ăn nhai.
- Đau khi đánh răng hoặc dùng chỉ nha khoa: Việc vệ sinh răng miệng bằng bàn chải hoặc chỉ nha khoa trở nên khó khăn hơn, dễ gây cảm giác đau rát hoặc ê buốt.
- Đau khi làm sạch răng chuyên nghiệp: Khi đến nha khoa để lấy cao răng hoặc vệ sinh chuyên sâu, vùng lợi bị tụt có thể trở nên đặc biệt nhạy cảm, gây cảm giác đau hoặc khó chịu.
Khi gặp một trong các dấu hiệu kể trên, khách hàng cần đến ngay cơ sở nha khoa để được bác sĩ thăm khám, chẩn đoán đúng tình trạng và điều trị kịp thời.

3. Top 7 mẹo đánh răng đúng cách để ngăn ngừa tụt lợi từ chuyên gia
Đánh răng là thói quen không thể thiếu trong chăm sóc răng miệng, nhưng nếu thực hiện sai cách có thể góp phần gây ra tình trạng tụt lợi. Vậy đánh răng như thế nào cho đúng cách, hãy cùng theo dõi hướng dẫn sau đây từ bác sĩ Lý Văn Cương – bác sĩ Tổng quát tại Nha khoa Quốc tế Việt Pháp.
3.1. Lựa chọn bàn chải đánh răng phù hợp
Nên lựa chọn bàn chải có lông mềm để làm sạch răng một cách nhẹ nhàng, hạn chế tổn thương đến mô nướu và men răng. Tránh các loại bàn chải lông cứng hoặc trung bình, vì chúng có thể gây mài mòn men răng và làm nướu bị tổn thương, từ đó làm tăng nguy cơ tụt lợi.
3.2. Kỹ thuật chải răng đúng chuẩn
Việc đánh răng tưởng chừng đơn giản nhưng nếu thực hiện sai kỹ thuật có thể gây hại cho nướu và làm trầm trọng hơn tình trạng tụt lợi. Dưới đây là những điểm quan trọng cần lưu ý khi chải răng:
- Góc độ bàn chải: Đặt bàn chải nghiêng 45 độ so với đường viền nướu, giúp lông bàn chải tiếp xúc với cả bề mặt răng và mép nướu để loại bỏ mảng bám hiệu quả.
- Lực chải: Chải răng nhẹ nhàng, sử dụng chuyển động tròn nhỏ hoặc tới lui ngắn trong phạm vi một răng. Tránh chải mạnh theo chiều ngang vì dễ gây mòn men và tổn thương nướu.
- Chuyển động: Đảm bảo làm sạch cả ba mặt răng: mặt ngoài, mặt trong và mặt nhai. Với răng cửa bên trong, nên nghiêng bàn chải theo chiều dọc và chải nhẹ nhàng lên xuống.
- Kỹ thuật Bass: Đây là kỹ thuật được nhiều chuyên gia nha khoa khuyến nghị. Đặt bàn chải ở góc 45 độ hướng vào khe nướu, rung nhẹ tại chỗ khoảng 15 – 20 lần trước khi di chuyển sang răng kế tiếp, theo hướng từ nướu ra ngoài.

3.3. Thời gian chải răng và tần suất
Duy trì thời điểm và thời lượng chải răng hợp lý là yếu tố quan trọng giúp bảo vệ nướu và ngăn ngừa tình trạng tụt lợi. Cụ thể như sau:
- Tần suất chải răng: Chải răng ít nhất 2 lần/ngày, vào buổi sáng sau khi ngủ dậy và buổi tối trước khi đi ngủ.
- Thời gian chải: Mỗi lần nên kéo dài khoảng 2 phút để đảm bảo làm sạch đầy đủ tất cả các bề mặt răng.
- Hỗ trợ kiểm soát thời gian: Có thể sử dụng bàn chải điện tích hợp bộ đếm giờ để đảm bảo tuân thủ thời lượng chải tiêu chuẩn.
3.4. Sử dụng kem đánh răng có fluoride
Bên cạnh kỹ thuật và thời gian chải răng, việc lựa chọn loại kem đánh răng phù hợp cũng đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa tụt lợi. Sau đây là các khuyến nghị giúp khách hàng lựa chọn kem đánh răng phù hợp:
- Ưu tiên kem đánh răng có chứa fluoride: Fluoride là khoáng chất giúp củng cố men răng, làm tăng khả năng chống lại axit do vi khuẩn tạo ra trong mảng bám.
- Ngăn ngừa sâu răng và hỗ trợ sức khỏe nướu: Fluoride không chỉ giúp giảm nguy cơ sâu răng mà còn gián tiếp bảo vệ nướu khỏi các tác nhân gây viêm và tổn thương – nguyên nhân phổ biến dẫn đến tụt lợi.
3.5. Ưu tiên dùng chỉ nha khoa, nước súc miệng
Đánh răng hàng ngày là cần thiết, nhưng chưa đủ để loại bỏ hoàn toàn mảng bám và vi khuẩn tích tụ trong khoang miệng. Vì thế, khách hàng nên kết hợp thêm các bước làm sạch bổ trợ là điều nên được duy trì đều đặn:
- Sử dụng chỉ nha khoa ít nhất 1 lần mỗi ngày: Giúp loại bỏ hiệu quả thức ăn và mảng bám ở những vị trí bàn chải khó tiếp cận như kẽ răng – nơi dễ tích tụ vi khuẩn gây viêm nướu và tụt lợi.
- Kết hợp nước súc miệng không chứa cồn: Hỗ trợ giảm lượng vi khuẩn trong khoang miệng, giúp hơi thở thơm mát và ngăn ngừa mảng bám hình thành. Nên chọn loại dịu nhẹ, không cồn để tránh gây khô miệng và kích ứng nướu.

3.6. Chải lưỡi
Lưỡi là bộ phận thường bị bỏ quên trong quá trình chăm sóc răng miệng, nhưng lại là nơi tích tụ nhiều vi khuẩn gây mùi và ảnh hưởng đến sức khỏe khoang miệng. Việc làm sạch lưỡi hằng ngày sẽ góp phần cải thiện đáng kể hơi thở và hạn chế sự phát triển của vi khuẩn có hại. Khi chải lưỡi, khách hàng nên:
- Duy trì thói quen chải lưỡi mỗi ngày: Giúp loại bỏ mảng bám, vi khuẩn và cặn thức ăn tích tụ trên bề mặt lưỡi – nguyên nhân gây hôi miệng và các vấn đề nướu răng.
- Sử dụng dụng cụ phù hợp: Có thể chải nhẹ nhàng bằng mặt sau của bàn chải đánh răng hoặc dùng dụng cụ cạo lưỡi chuyên dụng để làm sạch hiệu quả mà không gây tổn thương.
3.7. Thay bàn chải đánh răng 3 tháng một lần
Việc thay bàn chải đánh răng đúng thời điểm là yếu tố quan trọng giúp duy trì hiệu quả chăm sóc răng miệng và ngăn ngừa các bệnh lý liên quan đến viêm nướu, tụt lợi:
- Thay bàn chải sau mỗi 3 tháng sử dụng: Sau một thời gian sử dụng, lông bàn chải sẽ bị mòn, cong vẹo và mất đi khả năng làm sạch tối ưu, từ đó không loại bỏ được mảng bám hiệu quả.
- Tránh sử dụng bàn chải đã cũ: Bàn chải cũ có thể trở thành môi trường tích tụ vi khuẩn, ảnh hưởng đến sức khỏe răng nướu và làm tăng nguy cơ viêm nhiễm trong khoang miệng.

4. Phương pháp điều trị đánh răng bị tụt lợi hiệu quả
Tụt lợi nếu được phát hiện sớm có thể được kiểm soát và cải thiện bằng các biện pháp điều trị phù hợp. Dưới đây là một số phương pháp hiệu quả được các bác sĩ nha khoa tại Nha khoa Quốc tế Việt Pháp khuyến nghị để xử lý tình trạng tụt lợi do đánh răng sai cách.
4.1. Điều trị không phẫu thuật
Khi tình trạng tụt lợi chỉ xảy ra ở một vài răng hoặc chân răng không hở quá nhiều, khách hàng có thể điều trị bằng các phương pháp ít xâm lấn như cạo vôi răng, trám răng, chỉnh nha, sử dụng thuốc,… để khắc phục hiệu quả.
Phương pháp | Mô tả | Ưu điểm | Nhược điểm |
Cạo vôi răng và làm láng chân răng | Làm sạch mảng bám và vôi răng dưới đường viền nướu, đồng thời làm láng bề mặt chân răng để hạn chế vi khuẩn bám lại |
|
|
Thuốc kháng sinh |
|
|
|
Trám răng | Dùng nhựa composite để che phủ phần chân răng bị lộ, bảo vệ răng và cải thiện thẩm mỹ |
|
|
Chỉnh nha (Niềng răng) | Nắn chỉnh và di chuyển răng về vị trí đúng, giúp giảm áp lực lên mô nướu và hỗ trợ vệ sinh răng miệng tốt hơn |
|
|
Sản phẩm cho răng nhạy cảm | Kem đánh răng, nước súc miệng chuyên dụng chứa thành phần làm dịu và bảo vệ răng nhạy cảm |
|
|
Lưu ý: Các phương pháp trên được thực hiện khi tụt lợi ở mức độ nhẹ, chưa ảnh hưởng sâu đến xương ổ răng hay co rút nướu quá nhiều.

4.2. Điều trị phẫu thuật
Khi tình trạng tụt lợi trở nên nghiêm trọng, gây lộ chân răng rõ rệt, ê buốt kéo dài, mất thẩm mỹ hoặc có nguy cơ làm mất răng, phương án chữa tụt lợi tối ưu nhất là phẫu thuật. Có 5 phương pháp phẫu thuật nha chu phổ biến hiện nay là:
Phương pháp | Mô tả | Ưu điểm | Nhược điểm |
Ghép nướu | Lấy mô nướu từ vòm miệng hoặc vùng lân cận để đắp vào phần nướu bị tụt |
|
|
Phẫu thuật tái tạo mô | Sử dụng màng sinh học, gel kích thích hoặc xương nhân tạo để tái tạo lại mô và xương bị mất do viêm nha chu gây ra |
|
|
Phẫu thuật vạt nướu | Rạch mở nướu để làm sạch sâu túi nha chu và vi khuẩn, sau đó khâu sát lại vào chân răng |
|
|
Phẫu thuật laser | Sử dụng tia laser để loại bỏ mô viêm, kích thích nướu tái tạo |
|
|
Kỹ thuật Pinhole (PST) | Không cần rạch, chỉ tạo một lỗ nhỏ để kéo mô nướu trở về vị trí ban đầu |
|
|
Các phương pháp điều trị phẫu thuật là lựa chọn hiệu quả cho những trường hợp tụt lợi nặng, giúp tái tạo mô nướu và bảo vệ chân răng lâu dài. Tuy nhiên, mỗi kỹ thuật đều có đặc điểm riêng và cần được chỉ định bởi bác sĩ chuyên khoa để phù hợp với tình trạng tụt lợi. Khách hàng nên lựa chọn các cơ sở nha khoa uy tín để thực hiện..

4.3. Biện pháp hỗ trợ tại nhà
Bên cạnh các phương pháp điều trị chuyên sâu, việc duy trì thói quen chăm sóc răng miệng và lối sống lành mạnh tại nhà đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa tụt lợi tiến triển cũng như hỗ trợ quá trình phục hồi. Dưới đây là các biện pháp hỗ trợ tại nhà phổ biến mà khách hàng có thể áp dụng:
Biện pháp | Công dụng | Lưu ý |
Súc miệng nước muối ấm | Làm dịu mô nướu viêm, kháng khuẩn nhẹ, giảm sưng đỏ |
|
Dầu dừa/trà xanh/gel lô hội | Kháng viêm, kháng khuẩn tự nhiên, chống oxy hoá, hỗ trợ làm dịu nướu tổn thương | Chỉ hỗ trợ – không thay thế điều trị chuyên khoa. Nên hỏi ý kiến nha sĩ trước khi dùng thường xuyên. |
Bỏ thuốc lá | Hạn chế tác động gây viêm và phá hủy mô nướu, cải thiện tuần hoàn máu vùng miệng | Là yếu tố quan trọng giúp ngăn chặn tụt lợi tái phát và hỗ trợ lành thương nhanh hơn |
Chế độ ăn giàu vitamin (C, K) | Tăng cường miễn dịch, hỗ trợ mô nướu khỏe mạnh, thúc đẩy quá trình lành thương | Ưu tiên rau xanh đậm, trái cây tươi (cam, ổi, cải bó xôi…) trong khẩu phần hằng ngày. |
Giảm stress | Hỗ trợ hệ miễn dịch, giảm nguy cơ viêm nha chu. | Có thể tập thiền, yoga hoặc điều chỉnh giấc ngủ để ổn định tâm lý |
Đánh răng đúng cách | Dùng bàn chải lông mềm, không chà quá mạnh, chuyển động tròn nhẹ nhàng. | Nên thay bàn chải mỗi 3 tháng, dùng kem đánh răng cho nướu nhạy cảm. Kết hợp làm sạch bằng chỉ nha khoa và nước súc miệng |
Kiểm soát nghiến răng | Hạn chế áp lực lên răng và mô quanh răng, ngăn tụt lợi tiến triển | Có thể sử dụng máng chống nghiến khi ngủ và điều trị nguyên nhân gây stress. |
Các biện pháp tại nhà không thay thế được điều trị y tế, nhưng góp phần duy trì sức khỏe nướu, hỗ trợ quá trình hồi phục và ngăn chặn tụt lợi quay trở lại. Việc áp dụng đều đặn và đúng cách sẽ mang lại hiệu quả lâu dài cho răng miệng.

Đánh răng bị tụt lợi là dấu hiệu cảnh báo cần chăm sóc răng miệng đúng cách và toàn diện. Việc chăm sóc nướu và răng cần được thực hiện đúng cách từ kỹ thuật đánh răng đúng, lựa chọn sản phẩm phù hợp đến việc thay đổi lối sống và can thiệp y tế khi cần thiết. Chủ động điều chỉnh kịp thời sẽ giúp khách hàng duy trì sức khỏe răng miệng lâu dài.
Khách hàng có thể liên hệ ngay với Nha khoa Quốc Tế Việt Pháp qua số điện thoại: 0363.85.85.87 để được hỗ trợ tư vấn miễn phí về bệnh lý tụt lợi và các dịch vụ chăm sóc sức khỏe răng miệng toàn diện khác.
Khi cần phản ánh các vấn đề về chất lượng dịch vụ tại phòng khám Nha khoa Quốc Tế Việt Pháp, khách hàng vui lòng liên hệ trực tiếp qua tổng đài: 19006478.
Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của Nha khoa Quốc Tế Việt Pháp chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị nha khoa. Để nắm rõ tình trạng bệnh lý về răng miệng, khách hàng hãy liên hệ trực tiếp với Nha khoa Quốc Tế Việt Pháp để bác sĩ thăm khám. |

- Tốt nghiệp bác sĩ đa khoa trường Đại học Y dược Hải Phòng.
- Tốt nghiệp bác sĩ chuyên khoa định hướng Răng Hàm Mặt tại Đại học Y Thái Bình
- Chứng chỉ hành nghề Bác sĩ chuyên khoa Răng Hàm Mặt
- Chứng chỉ Chỉnh nha của Viện đào tạo Răng Hàm Mặt