Sâu răng trẻ em – Nguyên nhân & Cách điều trị hiệu quả

Sâu răng trẻ em không chỉ gây đau nhức, khó chịu mà còn ảnh hưởng đến sự phát triển toàn diện của trẻ. Vậy nguyên nhân nào gây ra sâu răng ở trẻ em và đâu là những phương pháp điều trị hiệu quả? Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin chi tiết và hữu ích để bảo vệ nụ cười khỏe mạnh cho con yêu.

1. Tình trạng sâu răng ở trẻ em 

Sâu răng là bệnh lý thường gặp ở trẻ em, gây ra nhiều hệ lụy không tốt cho sức khỏe răng miệng và sức khỏe tổng thể. Thống kê cho thấy, có đến 80% trẻ từ 4-6 tuổi mắc sâu răng, trong khi 91% chưa có thói quen vệ sinh răng miệng đúng cách. Việc tiêu thụ quá nhiều đồ ngọt, uống nước có ga và lười đánh răng là những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này.

Các loại sâu răng thường gặp ở trẻ em 

• Sâu răng hàm: Răng hàm có nhiều rãnh và hố, dễ tích tụ thức ăn và vi khuẩn, nên nguy cơ bị sâu cao nhất.
• Sâu răng viêm nướu: Vi khuẩn từ lỗ sâu có thể lan xuống nướu, gây viêm nướu làm cho nướu sưng đỏ, đau nhức và chảy máu. 
• Sâu răng vào tủy: Khi tổn thương ăn sâu đến tủy răng, vi khuẩn sẽ xâm nhập gây viêm nhiễm, đau nhức dữ dội, thậm chí hình thành ổ áp xe rất nguy hiểm.

2. Nguyên nhân gây sâu răng ở trẻ em 

Sâu răng trẻ em là một vấn đề sức khỏe răng miệng phổ biến ở trẻ nhỏ, bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Dưới đây là những yếu tố chính góp phần gây ra tình trạng này:

• Chế độ ăn uống nhiều đường: Trẻ em thường thích ăn đồ ngọt như bánh kẹo, nước ngọt, và các loại thực phẩm chế biến sẵn chứa nhiều đường. Vi khuẩn trong miệng chuyển hóa đường thành axit tấn công men răng, gây sâu răng.
• Vệ sinh răng miệng kém: Trẻ em chưa có ý thức chăm sóc răng miệng, lười đánh răng hoặc đánh răng không đúng cách, dẫn đến mảng bám tích tụ trên răng, gây sâu răng.
• Bú bình kéo dài: Nếu cho trẻ uống sữa, nước hoa quả bằng cách bú bình kéo dài có thể gây sâu răng. Bởi trong quá trình bú bình, chất lỏng ngọt bám trên răng trong thời gian dài, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển.
• Men răng sữa mỏng: So với răng vĩnh viễn, men răng sữa của trẻ em mỏng hơn và yếu hơn, do đó dễ bị axit tấn công và gây sâu răng. 
• Yếu tố di truyền: Trẻ em có thể thừa hưởng men răng yếu từ cha mẹ, làm tăng nguy cơ sâu răng.
• Vị trí răng mọc lệch, chen chúc hoặc thưa: Răng của trẻ em mọc lệch, chen chúc hoặc thưa khó làm sạch hơn, tạo điều kiện cho mảng bám và thức ăn thừa tích tụ, gây sâu răng. 
• Trẻ mắc bệnh lý về răng miệng: Một số bệnh lý răng miệng như khô miệng, viêm nướu có thể làm tăng nguy cơ sâu răng. 
• Lây vi khuẩn từ mẹ sang con: Vi khuẩn gây sâu răng có thể lây từ mẹ sang con qua nước bọt, ví dụ như khi mẹ dùng chung thìa hoặc cốc với con.
• Thiếu Fluor: Fluor giúp củng cố men răng và ngăn ngừa sâu răng. Nếu trẻ bị thiếu Fluor sẽ làm tăng nguy cơ sâu răng. 

3. Dấu hiệu nhận biết sâu răng ở trẻ 

Phụ huynh cần nhận biết sớm các dấu hiệu sâu răng trẻ em, để đưa trẻ đi thăm khám và xử lý kịp thời. Sau đây là các dấu hiệu sâu răng ở trẻ: 

• Răng xuất hiện những đốm trắng li ti: Đây là dấu hiệu sớm nhất của sâu răng, khi men răng bắt đầu bị tổn thương. Ban đầu các đốm trắng thường xuất hiện ở mặt nhai của răng hàm hoặc kẽ răng, sau đó chuyển dần sang màu nâu.
• Các đốm trắng dần to hơn theo thời gian: Khi sâu răng tiến triển, lỗ sâu sẽ hình thành và lan rộng có màu đen hoặc nâu, khiến trẻ cảm thấy đau nhức khi ăn nhai.
• Miệng của trẻ có mùi hôi kéo dài: Vi khuẩn trong khoang miệng phân hủy thức ăn thừa và tạo ra mùi hôi khó chịu. 
• Trẻ cảm thấy đau, khó chịu khi ăn uống: Răng bị sâu trở nên nhạy cảm với thức ăn nóng, lạnh, ngọt hoặc chua. Trẻ có thể cảm thấy đau, khó chịu khi ăn đồ chua, nóng, lạnh, dai, cứng.  
• Phần lợi xung quanh răng sâu sưng phù: Nhiễm trùng từ sâu răng có thể lan rộng ra nướu, gây sưng tấy, đỏ và có thể xuất hiện mủ ở nướu.
• Trẻ quấy khóc, bỏ ăn: Đau răng có thể khiến trẻ khó chịu, quấy khóc và bỏ ăn. 

4. Ảnh hưởng sâu răng đến trẻ em 

Sâu răng ở trẻ em không chỉ gây ra những vấn đề về răng miệng mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể và sự phát triển của trẻ. 

• Gây đau đớn, khó chịu: Cơn đau răng khiến trẻ khó chịu, quấy khóc, khó ngủ, giảm khả năng tập trung, thậm chí ảnh hưởng đến việc vui chơi và tham gia các hoạt động thường ngày.
• Suy dinh dưỡng do trẻ từ chối ăn uống: Khi bị đau răng trẻ sợ ăn, bỏ bữa hoặc ăn ít, dẫn đến suy dinh dưỡng, ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất và trí tuệ.
• Nhiễm trùng: Sâu răng có thể dẫn đến nhiễm trùng nướu, tủy răng hoặc áp xe răng, gây ra các bệnh lý nguy hiểm.
• Mất răng sớm: Sâu răng nặng có thể phá hủy hoàn toàn cấu trúc răng, dẫn đến mất răng sớm, ảnh hưởng đến khả năng ăn nhai và thẩm mỹ của trẻ.
• Ảnh hưởng đến phát âm: Bị mất răng do răng sâu có thể ảnh hưởng đến khả năng phát âm, khiến trẻ gặp khó khăn trong việc nói một số âm tiết nhất định.
• Ảnh hưởng đến thẩm mỹ: Răng bị sâu, ố vàng hoặc mất răng khiến trẻ tự ti, ngại giao tiếp, ảnh hưởng đến tâm lý và thẩm mỹ khuôn mặt.
• Răng mọc lệch lạc, khấp khểnh: Mất răng sữa sớm có thể khiến răng vĩnh viễn mọc lệch lạc, khấp khểnh, ảnh hưởng đến thẩm mỹ và chức năng ăn nhai của răng.
• Tăng nguy cơ mắc các bệnh lý răng miệng: Vi khuẩn từ lỗ sâu có thể lan rộng ra các mô xung quanh, gây viêm nhiễm, dẫn đến các bệnh lý như viêm nướu, viêm tủy,…

5. Điều trị sâu răng ở trẻ em tại nha khoa

Điều trị sâu răng ở trẻ em cần được thực hiện tại nha khoa để đảm bảo an toàn và hiệu quả. Cụ thể như sau:

• • Trám răng: Bác sĩ sẽ loại bỏ phần răng bị sâu và trám lại lỗ sâu bằng vật liệu nha khoa phù hợp như như composite hoặc amalgam giúp phục hồi hình dạng và chức năng của răng, ngăn ngừa sâu răng tiến triển.
  • Điều trị tủy răng: Khi sâu răng lan đến tủy răng, gây viêm nhiễm, bác sĩ sẽ loại bỏ tủy răng bị viêm, làm sạch và trám kín ống tủy, sau đó phục hình răng để duy trì chức năng ăn, nhai và thẩm mỹ
  • Tái khoáng: Phương pháp này giúp phục hồi men răng bị tổn thương do sâu răng và chỉ phù hợp điều trị trong giai đoạn đầu. Bác sĩ sẽ sử dụng các sản phẩm chứa canxi, vitamin K2, D3, collagen, magie để bổ sung khoáng chất cho răng.
  • Nhổ răng: Trong trường hợp răng bị hư hại quá nặng, không thể phục hồi, bác sĩ sẽ chỉ định nhổ răng và phục hình răng đã mất bằng cách trồng răng implant, làm cầu răng sứ, hàm tháo lắp.
  • Fluoride: Bác sĩ sử dụng fluoride dạng gel hoặc nước súc miệng để điều trị sâu răng ở trẻ em.

• Dùng thuốc  đặc trị theo chỉ định bác sĩ: Một số loại thuốc đặc trị để điều trị sâu răng ở trẻ em, bao gồm:

• Zymafluor: Thuốc chứa fluoride, giúp củng cố men răng.

• Enamel Pro Varnish: Thuốc chứa fluoride và các khoáng chất khác, giúp tái khoáng hóa men răng.

• Hamikea: Thuốc chứa canxi và vitamin D3, giúp bổ sung khoáng chất cho răng. 

6. 13 Cách chữa đau răng sâu tại nhà 

Phụ huynh có thể áp dụng các phương pháp chữa đau răng sâu tại nhà sau đây để giảm thiểu các triệu chứng đau nhức, khó chịu cho trẻ:

• Súc miệng nước muối: Sử dụng nước muối sinh lý hoặc nước muối (theo tỷ lệ 9h muối/1000ml nước) súc miệng giúp kháng khuẩn, ngừa ngăn sâu răng tiến triển hiệu quả. Tần suất thực hiện 2 – 3 lần/ngày.
• Tinh dầu đinh hương: Tinh dầu đinh hương chứa nhiều chất kháng khuẩn và tiêu viêm mạnh mẽ giúp ngăn ngừa sâu răng phát triển. Chỉ cần lấy bông gòn thấm một ít tinh dầu và đặt vào vị trí răng sâu của bé trong 2 – 3 phút, sau đó cho bé súc miệng lại với nước sạch. Thực hiện 2 lần/ngày vào mỗi buổi sáng và tối

• Lá hẹ: Có tác dụng giảm đau, kháng viêm hiệu quả. Khách hàng lấy  2 – 3 lá hẹ giã nát và đắp vào vị trí răng sâu. Sau đó bỏ ra và cho trẻ súc miệng lại bằng nước sạch. Tần suất 2 – 3 lần/ngày. 

• Tỏi và húng quế: Là những thực phẩm có tính kháng khuẩn, chống viêm tự nhiên, giúp trẻ giảm thiểu triệu chứng đau nhức. Sử dụng tỏi và húng quế giã nhỏ đắp lên răng sâu rồi nhả ra, súc miệng bằng nước sạch. Thực hiện 1 – 2 lần/ngày. 
• Lá ổi: Với tác dụng chống viêm, giảm đau lá ổi giúp hạn chế tình trạng viêm nướu, đau nhức do sâu răng. Lấy 2 – 3 lá ổi non để bé nhai trực tiếp sau đó nhả ra và súc miệng lại. Tần suất 2 – 3 lần/ngày. 
• Lá lốt: Có tính kháng khuẩn mạnh giúp ngăn ngừa sâu răng tiến triển ở trẻ. Lấy 4 – 5 lá lốt, đun nước và cho trẻ súc miệng 2 – 3 lần/ngày. 
• Chanh tươi: Axit trong chanh có chứa nhiều chất kháng viêm, sát khuẩn. Khách hàng có thể vắt nước cốt chanh, dùng bông gòn thấm và đắp lên vùng răng sâu của trẻ. Thực hiện 1 – 2 lần/ngày. 
• Lá trầu không: Với tính diệt khuẩn, kháng viêm tốt, lá trầu không giúp ngăn ngừa sâu răng phát triển. Sử dụng 4 – 5 lá trầu không đun lấy nước để trẻ súc miệng 2 – 3 lần/ngày. 
• Lá bàng non: Các tinh chất giảm đau tự nhiên trong lá bàng non sẽ giúp làm dịu cơn đau sâu răng ở trẻ. Phụ huynh dùng lá bàng non đun nước cho bé súc miệng hàng ngày. Thực hiện  2- 3 lần/ngày. 
• Húng quế và hạt tiêu: Nhờ đặc tính kháng viêm, sát khuẩn húng quế và hạt tiêu sẽ giúp ngăn ngừa sâu răng phát triển. Giã nát hỗn hợp rồi đắp lên răng đau trong 2 – 3 phút, sau đó cho bé nhổ ra và súc miệng lại. Thực hiện 1 – 2 lần/ngày. 
• Nghệ: Với đặc tính chống viêm, kháng khuẩn rất tốt nên giúp giảm đau hiệu quả. Chỉ cần  trộn bột nghệ với chút nước tạo thành hỗn hợp sền sệt và đắp vào vùng răng bị sâu. Tần suất thực hiện 1 – 2 lần/ngày. 
• Hoa cúc: Hoạt chất trong hoa cúc có tính kháng viêm giúp giảm thiểu tình trạng viêm nướu, nhiễm trùng khi trẻ bị sâu răng. Có thể cho bé súc miệng bằng nước hoa cúc hoặc ngậm trà hoa cúc 2 – 3 lần/ngày.
• Chườm lạnh: Dùng khăn lạnh hoặc đá lạnh bọc vào khăn để chườm lên vùng má gần vị trí đau răng của bé. Phương pháp này thực hiện 2 – 3 lần/ngày giúp trẻ giảm đau, giảm sưng rất tốt. 

7. Các biện pháp phòng ngừa sâu răng ở trẻ em 

Phòng ngừa sâu răng trẻ em là một quá trình liên tục và đòi hỏi sự chăm sóc răng miệng, ăn uống khoa học mỗi ngày. Dưới đây là các biện pháp chi tiết để ngăn ngừa sâu trẻ em răng hiệu quả:

• Vệ sinh răng miệng đúng cách: Theo dõi và chỉ dạy trẻ đánh răng đúng cách và thường xuyên ít nhất 2 lần mỗi ngày. Kết hợp sử dụng thêm nước súc miệng chứa fluoride hoặc nước súc miệng kháng khuẩn dành cho trẻ em để làm sạch khoang miệng.
• Hạn chế đồ ngọt: Giảm thiểu cho trẻ ăn bánh kẹo, uống nước ngọt, nước có ga và các loại thực phẩm chế biến sẵn chứa nhiều đường để ngăn ngừa sâu răng hiệu quả. 
• Cho trẻ ăn uống khoa học: Xây dựng thực đơn đa dạng cho trẻ với các thực phẩm chứa Protein, canxi, photpho, vitamin A và vitamin D như sữa, phô mai, trứng, cá, rau xanh đậm, cà rốt,… để giúp răng chắc khỏe và ngăn ngừa sâu răng. Khuyến khích trẻ uống nhiều nước để hỗ trợ làm sạch khoang miệng.
• Không nên cho bé ngậm đồ ăn, đồ uống trong miệng: Ngậm đồ ăn, đồ uống ngọt trong miệng tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển và gây sâu răng. Đặc biệt, không nên cho trẻ ngậm bình sữa hoặc nước trái cây khi đi ngủ.
• Thăm khám răng định kỳ: Khám răng định kỳ 3 – 6 tháng/lần giúp phát hiện sớm sâu răng và các vấn đề răng miệng khác ở trẻ. Quá trình thăm khám bác sĩ sẽ làm sạch răng, loại bỏ mảng bám và cao răng để ngăn ngừa sâu răng.
• Cho trẻ bú bình đúng cách: Không cho trẻ bú bình sữa, nước trái cây trước khi đi ngủ. Sau khi bú, nên cho trẻ uống một ít nước lọc để làm sạch miệng.

Sâu răng trẻ em do nhiều nguyên nhân gây ra. Phụ huynh nên để ý giúp nhận biết các dấu hiệu sâu răng sớm và cho bé đi thăm khám nha khoa kịp thời. Đừng quên lựa chọn các cơ sở nha khoa uy tín giúp khắc phục tình trạng sâu răng của bé hiệu quả. 

Khách hàng có thể liên hệ ngay với Nha khoa Quốc Tế Việt Pháp qua hotline: 0363.85.85.87 để được hỗ trợ tư vấn miễn phí về vấn đề sâu răng và các dịch vụ chăm sóc sức khỏe răng miệng toàn diện.

Khi cần phản ánh các vấn đề về chất lượng dịch vụ tại phòng khám Nha khoa Quốc Tế Việt Pháp, khách hàng vui lòng liên hệ trực tiếp qua hotline: 19006478.