[Cảnh báo] Sưng nướu răng hàm trên nguy hiểm? Dấu hiệu, nguyên nhân và cách điều trị hiệu quả

Sưng nướu răng hàm trên có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý viêm nướu, viêm nha chu hoặc nướu bị tổn thương do các chấn thương khi đánh răng, ăn nhai, va đập…  Dấu hiệu phổ biến thường là sưng đau, chảy máu nướu, hôi miệng, thậm chí có thể xuất hiện ổ áp xe. Sau đây hãy cùng Nha khoa Quốc tế Việt Pháp tìm hiểu sưng nướu răng hàm trên có nguy hiểm không? Nguyên nhân, dấu hiệu phổ biến và cách điều trị hiệu quả, dưới sự tư vấn chuyên môn của bác sĩ Trần Xuân Đăng – hơn 11 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực nha khoa.

1. Sưng nướu răng hàm trên là gì?

Sưng nướu răng hàm trên là tình trạng phần mô nướu (lợi) quanh chân răng hàm trên bị tổn thương, sưng tấy và đau nhức.

Tình trạng sưng nướu răng ở hàm trên có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý răng miệng như viêm nướu, viêm nha chu hoặc các nguy cơ răng miệng khác cần được điều trị kịp thời. Nếu kéo dài, sưng nướu răng hàm trên sẽ mang lại sự khó chịu cho người bệnh khi ăn uống, vệ sinh răng miệng, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và sinh hoạt. 

Đặc biệt, bệnh lý này để lâu không điều trị có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm hơn như áp xe răng, nhiễm trùng, thậm chí mất răng.

2. Dấu hiệu sưng nướu răng hàm trên 

Sưng nướu răng hàm trên thường biểu hiện qua những dấu hiệu và triệu chứng sau đây:

2.1. Thay đổi hình thái và cảm giác tại vùng nướu

Sự thay đổi về hình thái và cảm giác tại vùng nướu là dấu hiệu phổ biến và dễ nhìn thấy nhất khi gặp tình trạng sưng nướu răng hàm trên. Cụ thể: 

• Nướu bị sưng, phù nề, tăng kích thước rõ rệt, thậm chí còn lan sang cả mô má và lợi bên cạnh.
• Màu sắc nướu thay đổi từ hồng nhạt sang đỏ tươi hoặc đỏ sẫm do hiện tượng sung huyết. Thậm chí những trường hợp nặng còn xuất hiện các chấm xuất huyết nhỏ hoặc chuyển sang màu tím sẫm.
• Cảm giác đau nhức liên tục hoặc âm ỉ, ngay cả khi chỉ chạm nhẹ vào vùng nướu hoặc khi đánh răng, ăn nhai.

2.2. Chảy máu và có mủ 

Sưng nướu răng hàm trên có thể kèm theo dấu hiệu chảy máu vùng chân răng hoặc có mủ. Theo đó:

• Dễ bị chảy máu chân răng khi đánh răng, dùng chỉ nha khoa, nhai thức ăn chắc cứng hoặc khi tiếp xúc với thực phẩm cay, mặn, có tính axit cao.
• Nướu có thể bị mưng mủ, xuất hiện các bọc màu trắng sữa hoặc vàng nhạt tại vùng sưng nếu nhiễm trùng đã lây lan sâu.

2.3. Ảnh hưởng cấu trúc răng 

Ngoài cảm giác đau nhức, sưng nướu răng kéo dài còn biểu hiện thông qua những tác động trực tiếp đến cấu trúc răng. Dưới đây là một số dấu hiệu phổ biến:

• Tụt lợi (tụt nướu) khiến chân răng lộ ra và tạo cảm giác dài hơn bình thường.
• Sưng lợi kéo dài có thể dẫn đến tình trạng co rút mô lợi, tạo ra khe hở khiến vi khuẩn dễ dàng xâm nhập.
• Răng có thể bị lung lay nếu nướu sưng viêm kéo dài tiến triển thành bệnh viêm nha chu nặng, làm tổn thương dây chằng và xương ổ răng.

2.4. Triệu chứng khác và toàn thân

Ngoài các dấu hiệu ở trên, người bị sưng nướu răng hàm trên có thể xuất hiện một số triệu chứng toàn thân khác do viêm nhiễm lan rộng như:

• Miệng có mùi hôi khó chịu dù đã đánh răng kỹ lưỡng
• Khó khăn khi nói hoặc nhai do cảm giác đau nhức và sưng tấy
• Đôi khi có triệu chứng toàn thân như sốt và nổi hạch
• Xuất hiện cảm giác mệt mỏi, chán ăn hoặc khó tiêu hóa 

3. Nguyên nhân gây sưng nướu răng hàm trên

 Sưng nướu răng hàm trên có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau như sự tấn công của vi khuẩn, thói quen chăm sóc răng miệng, chấn thương… Dưới đây là 3 nhóm nguyên nhân phổ biến gây ra tình trạng sưng nướu răng hàm trên. 

3.1. Vệ sinh không đúng cách và mảng bám 

Theo bác sĩ Trần Xuân Đăng của Nha khoa Quốc tế Việt Pháp, vệ sinh sai cách, tích tụ mảng bám cũng là một yếu tố tác động khiến vùng nướu răng hàm trên bị sưng viêm. Cụ thể:

• Vệ sinh răng miệng kém: Chế độ vệ sinh kém, không đúng cách khiến mảng bám thức ăn tích tụ, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển, dẫn đến viêm nướu và sưng phù nề.
• Cao răng (Vôi răng): Là nguyên nhân hàng đầu gây viêm nướu. Mảng bám thức ăn tích tụ lâu ngày, cứng lại thành cao răng sẽ gây nhiễm khuẩn và tổn thương nướu, từ đó sưng đau.
• Đánh răng sai cách: Chải răng quá mạnh hoặc sử dụng bàn chải lông cứng sẽ làm tổn thương mô nướu, tạo cơ hội cho vi khuẩn xâm nhập và gây sưng viêm.

3.2. Bệnh lý nha khoa 

Một số bệnh lý răng miệng sau đây có thể là nguyên nhân khiến vùng nướu răng hàm trên bị sưng phồng, viêm nhiễm:

• Mọc răng khôn: Răng khôn hàm trên thường mọc khi các răng khác đã mọc ổn định và mô lợi đã cứng chắc nên dễ dẫn đến tình trạng mọc lệch, ngầm, chen lấn hoặc xô đẩy các răng khiến nướu bị tổn thương và sưng đau. 
• Viêm nướu: Viêm nướu (viêm lợi) được xác định là nguyên nhân chính gây sưng nướu răng. Mảng bám trên răng tích tụ sẽ gây kích ứng nướu dẫn đến viêm, làm nướu bị sưng và phồng mềm.
• Viêm nha chu: Khi vi khuẩn tích tụ trên bề mặt răng và các túi nha chu quanh răng sẽ gây ra nhiễm trùng chân răng và viêm nha chu. Lúc này tại vị trí răng bị viêm sẽ xuất hiện tình trạng nướu răng bị sưng, đỏ và đau nhức. 
• Răng bị nhiễm trùng và sâu răng lan rộng: Khi vi khuẩn sâu răng lan rộng, có thể xâm nhập mô nướu xung quanh răng và gây ra tình trạng viêm nhiễm khiến nướu sưng to, đỏ, thậm chí có thể hình thành ổ mủ.
• Tổn thương nướu: Nướu có thể bị sưng do chấn thương khi ăn nhai, va đập hoặc dụng cụ sắc nhọn làm trầy xước.

3.3. Yếu tố toàn thân và môi trường 

Sức khỏe toàn thân và lối sống hàng ngày cũng có thể tác động và trở thành nguyên nhân gây ra tình trạng sưng nướu răng hàm trên. Cụ thể:

• Thiếu chất dinh dưỡng: Cơ thể thiếu hụt các chất dinh dưỡng, đặc biệt là vitamin B và C – có vai trò quan trọng trong phục hồi sức khỏe nướu cũng có thể khiến mô nướu dễ bị sưng viêm và chảy máu.
• Giai đoạn thai kỳ: Sự thay đổi nội tiết tố (tăng hormone) trong quá trình mang thai sẽ làm tăng lưu lượng máu đến nướu, gây kích ứng và sưng tấy.
• Hút thuốc lá: Chất nicotine trong thuốc lá có thể làm giảm lưu lượng máu đến mô nướu, suy yếu hệ miễn dịch nên dễ gây viêm, sưng. 

4. Hậu quả sưng nướu răng hàm trên

Ngoài các cảm giác khó chịu và đau nhức, sưng nướu răng ở khu vực hàm trên nếu không được điều trị sớm có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng, biến chứng nguy hiểm như sau:

• Gây ra các bệnh lý viêm nha chu, viêm tủy răng hoặc áp xe: Sưng nướu răng bắt nguồn từ viêm nướu nhẹ. Nếu không được điều trị sớm, vi khuẩn gây viêm nướu sẽ lây lan, tiến triển thành bệnh viêm nha chu, viêm tủy răng hoặc thậm chí là áp xe răng, hình thành ổ mủ. Tình trạng này sẽ gây đau nhức dữ dội và mô mềm xung quanh có thể bị ảnh hưởng.
• Tiêu xương ổ răng, nguy cơ mất răng vĩnh viễn: Khi viêm nhiễm phá hủy các mô nâng đỡ, xương ổ răng cũng sẽ bị tiêu biến dần. Hậu quả là răng có nguy cơ lung lay và gãy rụng, gây tốn kém tiền bạc và thời gian để phục hình.
• Nguy cơ biến chứng toàn thân: Vi khuẩn ở vùng nướu sưng viêm có thể xâm nhập vào đường máu và gây nhiễm trùng huyết, tăng nguy cơ mắc các bệnh lý toàn thân như bệnh tim mạch, ảnh hưởng đến kiểm soát tiểu đường
• Tác động nghiêm trọng từ răng khôn mọc lệch: Sưng nướu răng hàm trên do răng khôn mọc lệch có thể tạo áp lực trực tiếp và phá hỏng răng số 7 (răng hàm quan trọng trong ăn nhai). Lâu dần sẽ gây mòn chân răng, dẫn đến tiêu xương hàm.

5. Phương pháp điều trị ngăn ngừa sưng nướu răng hàm trên

Dựa vào mức độ và tình trạng sưng nướu răng, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp nhất. 

5.1. Điều trị sưng nướu tại nhà mức độ nhẹ 

Với những trường hợp sưng nướu răng hàm trên ở mức độ nhẹ, khách hàng có thể điều trị bằng các biện pháp đơn giản sau đây: 

• Vệ sinh răng miệng: Cần điều chỉnh hoặc thay đổi chế độ vệ sinh răng miệng bằng việc chú trọng các vấn đề sau: 
  • Súc miệng bằng nước muối: Giúp hỗ trợ giảm đau và làm lành các tổn thương tại vùng nướu bị sưng viêm. Khách hàng nên súc miệng bằng nước muối sinh lý khoảng 30 giây với tần suất 3 lần/ngày để hạn chế vi khuẩn phát triển, làm sạch khoang miệng. 
  • Chải răng đúng cách: Chải răng đều đặn 2 lần/ngày bằng bàn chải lông mềm, kỹ thuật chải nhẹ nhàng theo chiều dọc hoặc xoay tròn để tránh làm tổn thương nướu.
  • Súc miệng bằng dung dịch kháng khuẩn (theo khuyến cáo của bác sĩ) để ngăn ngừa mảng bám và thúc đẩy niêm mạc tổn thương lành lại. Các sản phẩm dung dịch có chứa chlorhexidine hoặc cetylpyridinium chloride là lựa chọn phù hợp.
• Sử dụng nguyên liệu tự nhiên: Một số nguyên liệu tự nhiên như mật ong, trà gừng, trà hoa cúc… có tính kháng khuẩn giúp làm dịu nướu và giảm sưng viêm. Cụ thể:  
  • Sử dụng trà gừng, trà hoa cúc:  Uống hoặc súc miệng trà gừng, trà hoa cúc tần suất 2 – 3 lần/ngày sẽ hỗ trợ làm dịu mô lợi bị kích ứng vì hai nguyên liệu này có khả năng kháng viêm hiệu quả.
  • Sử dụng mật ong: Bạn pha loãng mật ong với nước và bôi lên vùng nướu bị sưng để sát khuẩn và làm dịu vết thương. Từ đó thúc đẩy quá trình tái tạo mô.
  • Ăn nhiều sữa chua để tăng lợi khuẩn Probiotic, hỗ trợ cân bằng hệ vi sinh trong khoang miệng, tăng khả năng đề kháng tự nhiên để chống lại vi khuẩn gây viêm.
• Giảm đau và điều chỉnh chế độ sinh hoạt: Sưng nướu răng hàm trên có thể gây đau nhức, vì thế các biện pháp giảm đau và điều chỉnh chế độ sinh hoạt là rất cần thiết.
  • Chườm lạnh: Khách hàng chườm túi đá bọc khăn mềm lên vùng má ngoài vị trí nướu sưng trong 10 – 15 phút sẽ giúp giảm sưng và tê dịu cơn đau. 
  • Dùng thuốc giảm đau không kê đơn để giảm đau theo chỉ dẫn của bác sĩ hoặc dược sĩ
  • Điều chỉnh chế độ ăn uống: Ưu tiên ăn nhiều rau củ quả, hạn chế đồ ăn nhiều đường, tinh bột, và các loại đồ ăn sắc nhọn như hạt, bỏng ngô, đồ chiên rán… Ngoài ra, uống nhiều nước để giữ cho khoang miệng luôn ẩm, tránh việc giảm tiết nước bọt. 
• Từ bỏ thói quen xấu: Các thói quen xấu như hút thuốc lá, cắn vật cứng bằng răng, dùng tăm tre xỉa răng cần được loại bỏ để tránh gây kích ứng và tổn thương nướu răng.

5.2. Điều trị sưng nướu răng tại nha khoa

Phác đồ điều trị sưng nướu răng tại nha khoa sẽ được bác sĩ chỉ định khi mức độ sưng nướu đã nghiêm trọng. Dưới đây là một số biện pháp và thủ thuật nha khoa thường được chỉ định thực hiện:

• Điều trị bằng thuốc: Bác sĩ sẽ dựa trên nguyên nhân và triệu chứng sưng nướu để chỉ định loại thuốc cần sử dụng. Khách hàng có thể cần sử dụng các loại thuốc chống viêm NSAIDs như ibuprofen, diclofenac… để chống viêm, giảm đau hoặc thuốc kháng sinh như amoxicillin, metronidazole… trong trường hợp nướu răng nhiễm khuẩn. Lưu ý, để tránh tác dụng phụ, khách hàng cần sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, tuyệt đối không tự ý dùng.
• Điều trị theo bệnh lý: Căn cứ theo tình trạng và nguyên nhân gây sưng nướu răng, bác sĩ áp dụng các phương pháp điều trị sau: 
  • Điều trị tủy: Thực hiện khi viêm nhiễm đã lan vào tủy răng, gây viêm tủy hoặc hoại tử tủy. Bác sĩ sẽ loại bỏ tủy bị viêm, sau đó trám bít ống tủy để ngăn chặn vi khuẩn xâm nhập lại.  
  • Điều trị sâu răng: Nếu sâu răng là nguyên nhân gây sưng nướu, bác sĩ sẽ loại bỏ và làm sạch vùng sau, sau đó dùng vật liệu chuyên dụng để trám bít, khôi phục hình dáng ban đầu cho răng.
  • Điều trị viêm nha chu/Áp xe răng: Với những trường hợp nặng, viêm nha chu hoặc áp xe răng gây sưng viêm vùng nướu, bác sĩ sẽ tiến hành điều trị, dẫn lưu mủ và làm sạch túi nha chu.  
• Can thiệp phẫu thuật: Bác sĩ có thể chỉ định can thiệp phẫu thuật với những trường hợp sưng nướu răng do mọc răng khôn hoặc mô nướu bị tổn thương. Cụ thể:
  • Nhổ răng khôn: Các trường hợp răng khôn mọc lệch, mọc ngầm, mọc kẹt hoặc lợi trùm kéo dài thường được chỉ định nhổ bỏ. Răng khôn sau khi nhổ sẽ không cần phục hình vì đây là răng không có chức năng ăn nhai và thẩm mỹ.
  • Cắt nướu răng:  Với những trường hợp mô nướu phát triển quá mức hoặc tạo túi lợi sâu chứa vi khuẩn, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật cắt nướu răng để làm sạch hoàn toàn mô viêm và phục hồi cấu trúc nướu.

Sưng nướu răng hàm trên là tình trạng khá phổ biến, có thể gây đau nhức và khó chịu. Nếu tình trạng này kéo dài có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm như viêm nha chu, áp xe răng, tiêu xương ổ răng thậm chí là mất răng vĩnh viễn. Hy vọng với những thông tin mà nha khoa vừa cung cấp, khách hàng đã hiểu về sưng nướu răng, các dấu hiệu sưng nướu răng hàm trên cũng như nguyên nhân và hậu quả khi không điều trị. 

Cách tốt nhất khi bị sưng nướu răng hàm trên là trực tiếp đến cơ sở nha khoa uy tín để bác sĩ thăm khám, xác định nguyên nhân và chỉ định phương pháp điều trị phù hợp. 

Liên hệ ngay Nha khoa Quốc tế Việt Pháp qua số hotline: 0363.85.85.87 để được hỗ trợ tư vấn miễn phí về sưng nướu, viêm nướu… và đặt lịch khám bác sĩ nhanh nhất.

Để phản ánh về chất lượng dịch vụ tại phòng khám Nha khoa Quốc Tế Việt Pháp, quý khách hàng vui lòng liên hệ qua số tổng đài: 19006478.