Bị nhiệt miệng nên làm gì – 7 thực phẩm, phương pháp điều trị dứt điểm không tái phát

Khi bị nhiệt miệng nên ưu tiên ăn các thực phẩm mềm, dễ tiêu hóa, đồng thời chữa trị bằng những biện pháp tự nhiên như sử dụng mật ong, dầu dừa, nước muối… hoặc dùng thuốc. Bài viết sau đây của Nha khoa Quốc tế Việt Pháp sẽ cung cấp thêm nhiều thông tin giúp bạn giải đáp thắc mắc bị nhiệt miệng nên làm gì và phương pháp điều trị dứt điểm tình trạng nhiệt miệng để không tái phát nhiều lần.

1. Nhiệt miệng là gì?

Nhiệt miệng (hay còn gọi là loét aphthous) là tình trạng loét lành tính xảy ra trong miệng với sự hình thành của các vết loét nhỏ và nông, có màu trắng nhạt. Nhiệt miệng xảy ra ở mọi lứa tuổi, thường xuất hiện ở mô mềm như bên trong má, môi hoặc niêm mạc miệng. 

Tuy không nguy hiểm nhưng nhiệt miệng kéo dài sẽ gây ra cảm giác đau rát, sưng khiến người bệnh gặp phải nhiều bất tiện trong việc ăn uống, sinh hoạt và gia tăng sự khó chịu.

2. Nguyên nhân bị nhiệt miệng?

Nhiệt miệng do nhiều nguyên nhân gây ra, dưới đây là một số tác nhân chính gây nên tình trạng nhiệt miệng:

• Stress, thiếu ngủ khiến hệ miễn dịch suy yếu, niêm mạc miệng dễ tổn thương và hình thành vết loét
• Chế độ ăn uống không phù hợp, ăn nhiều đồ cay nóng, chua, chiên rán hoặc sử dụng quá nhiều thực phẩm chứa chất bảo quản dễ gây kích ứng niêm mạc miệng
• Tổn thương bên trong miệng hoặc cắn mạnh vào những mô mềm như lưỡi, má… gây nên tình trạng lở loét 
• Hệ miễn dịch yếu do mắc các bệnh lý nền hoặc người vừa ốm dậy sẽ có nguy cơ cao bị nhiệt miệng
• Rối loạn nội tiết tố ở phụ nữ trong giai đoạn kinh nguyệt, mang thai hay tiền mãn kinh cũng thúc đẩy sự xuất hiện của nhiệt miệng
• Vi khuẩn, virus, vi nấm như HSV, nấm Candida có thể tấn công khoang miệng, gây viêm loét và dẫn đến nhiệt miệng 
• Suy giảm chức năng gan khiến độc tố tích tụ, niêm mạc dễ bị kích ứng và tổn thương
• Dị ứng với thực phẩm như hải sản, đồ cay nóng, chocolate; thuốc hoặc thành phần trong kem đánh răng, nước súc miệng cũng có thể tạo ra phản ứng gây viêm niêm mạc và hình thành vết loét nhiệt miệng.

3. Phương pháp điều trị nhiệt miệng 

Dưới đây là các phương pháp điều trị nhiệt miệng phổ biến và hiệu quả mà khách hàng có thể áp dụng, từ đó giảm nhanh triệu chứng, hỗ trợ quá trình tái tạo niêm mạc và ngăn ngừa nhiệt miệng tái phát. 

3.1. Chữa nhiệt miệng bằng phương pháp tự nhiên

Một số nguyên liệu từ thiên nhiên dưới đây có ưu điểm là an toàn, lành tính, dễ tìm sẽ phù hợp với các trường hợp bị nhiệt miệng nhẹ hoặc mới khởi phát. Tuy nhiên, hiệu quả điều trị có thể khác nhau ở từng người và cần kiên trì sử dụng trong vài ngày.

• Nước muối: Súc miệng bằng nước muối loãng 2 – 3 lần/ngày sẽ giúp làm sạch khoang miệng, loại bỏ vi khuẩn, giảm viêm sưng và đẩy nhanh quá trình lành vết loét do nhiệt miệng. Cần kiên trì thực hiện để đạt hiệu quả cao.
• Nước súc miệng kháng khuẩn: Sử dụng các loại nước súc miệng có chứa chlorhexidine, cetylpyridinium chloride… có thể giúp làm dịu cảm giác đau nhức và hạn chế viêm nhiễm do nhiệt miệng lan rộng. Bạn nên dùng sau khi đánh răng hoặc sau bữa ăn để đạt hiệu quả tối ưu. 
• Sữa chua: Ăn sữa chua hàng ngày sẽ giúp làm dịu vết loét, hỗ trợ hệ tiêu hóa và tăng cường miễn dịch. Ngoài ra, trong sữa chua chứa lợi khuẩn Lactobacillus sẽ giúp cân bằng hệ vi sinh khoang miệng, giảm sự phát triển của vi khuẩn gây loét. 
• Mật ong: Nhờ đặc tính kháng khuẩn và chống viêm, mật ong thường được sử dụng để điều trị nhiệt miệng. Bạn có thể chấm một lượng nhỏ mật ong lên vết loét 2 – 3 lần/ngày để làm dịu đau và thúc đẩy tái tạo mô bị tổn thương.
• Baking soda: Hãy hòa tan một thìa nhỏ baking soda vào nước ấm rồi súc miệng hoặc chấm trực tiếp lên vết loét nhiệt miệng. Baking soda sẽ giúp trung hòa môi trường axit, giảm đau rát và hỗ trợ lành thương nhanh chóng.
• Dầu dừa: Trong dầu dừa có chứa axit lauric có tính kháng khuẩn mạnh, giúp làm sạch vết loét và tạo lớp màng bảo vệ ngăn vi khuẩn xâm nhập. Bạn có thể ngậm một thìa dầu dừa trong 5 – 10 phút mỗi ngày hoặc chấm trực tiếp lên vết loét. Kiên trì thực hiện để đạt hiệu quả điều trị cao.
• Trà hoa cúc/Cúc la mã: Nhờ hoạt chất chống viêm và kháng khuẩn tự nhiên, trà hoa cúc hoặc cúc la mã có thể được sử dụng để điều trị nhiệt miệng. Hãy dùng trà để súc miệng hoặc đắp bã trà lên vết loét sẽ giúp giảm sưng đau, đặc biệt hiệu quả với người có cơ địa nhạy cảm.
• Bột phèn chua: Phèn chua có tính khử trùng giúp sát khuẩn vùng niêm mạc loét. Bạn hãy hòa một ít bột phèn chua với nước ấm để súc miệng hoặc chấm nhẹ lên vết loét. Tuy nhiên, chú ý không dùng quá nhiều vì có thể gây xót, rát.
• Giấm táo: Hãy pha loãng giấm táo với nước rồi dùng để súc miệng có thể giúp hỗ trợ tiêu diệt vi khuẩn và thúc đẩy tái tạo mô. Tuy nhiên, khi dùng bạn nên cẩn trọng vì tính axit cao có thể gây xót nếu vết loét nhiệt miệng lớn.
• Tỏi: Trong tỏi chứa allicin có khả năng kháng khuẩn và chống viêm. Bạn hãy nghiền nát một tép tỏi tươi và đắp trực tiếp lên vùng loét khoảng 5 phút mỗi ngày sẽ giúp giảm sưng đau và ngăn nhiễm trùng. 
• Dầu đinh hương: Hoạt chất eugenol trong dầu đinh hương có tác dụng gây tê nhẹ và chống viêm. Bạn có thể thoa một lượng dầu nhỏ lên vết loét để làm dịu cảm giác đau và thúc đẩy hồi phục vết thương.
• Nha đam: Gel nha đam tươi có tính làm mát, chống viêm và hỗ trợ phục hồi mô bị tổn thương. Bạn hãy bôi trực tiếp gel lên vết loét vài lần mỗi ngày để đạt hiệu quả điều trị. 
• Rau diếp cá: Khách hàng có thể uống nước ép hoặc ăn trực tiếp lá diếp cá để điều hòa nội tiết, hỗ trợ quá trình lành thương từ bên trong vì diếp cá có công dụng giải nhiệt, thanh lọc gan và làm mát cơ thể.
• Rau ngót: Tương tự như rau diếp cá, rau ngót cũng tính mát, bạn có thể uống nước ép hoặc ăn trực tiếp, nấu canh để hỗ trợ quá trình lành vết loét nhiệt miệng.  
• Bột sắn dây: Khách hàng có thể pha nước uống để điều hòa nội tiết, hỗ trợ quá trình lành thương từ bên trong.

3.2. Trị nhiệt miệng bằng thuốc

Với những trường hợp nhiệt miệng kéo dài, vết loét lớn, đau nhiều hoặc gây ảnh hưởng tới ăn uống, bác sĩ có thể chỉ định dùng thuốc để can thiệp sâu hơn. Cụ thể:

• Thuốc bôi: Bác sĩ có thể kê đơn một số loại thuốc bôi cho người nhiệt miệng để giảm nhẹ tình trạng đau nhức, rát và khó chịu. Một số loại thuốc bôi phổ biến như:

• • Corticoid dạng gel/kem như triamcinolone acetonide: Giúp giảm viêm, sưng và đau nhanh chóng.
  • Thuốc gây tê (lidocain, benzocain): Giúp làm dịu cảm giác đau rát, hỗ trợ ăn uống dễ dàng hơn.
  • Dung dịch sát khuẩn (chlorhexidine, povidone iodine): Giúp hạn chế vi khuẩn phát triển, phòng nhiễm trùng thứ phát.
• Thuốc uống: Khách hàng có thể được kê đơn thuốc uống để giảm đau và chống viêm nhiễm lan rộng. Cụ thể:
  • Thuốc kháng viêm, giảm đau: Giúp kiểm soát cơn đau và viêm nhiễm lan rộng.
  • Vitamin B complex, kẽm, sắt: Giúp bổ sung dinh dưỡng để tăng cường miễn dịch và tái tạo niêm mạc.
  • Thuốc kháng virus hoặc kháng nấm: Được kê đơn sử dụng khi xác định nguyên nhân nhiệt miệng do nhiễm khuẩn, virus hoặc vi nấm.

Lưu ý:  Việc sử dụng thuốc cần theo chỉ dẫn của bác sĩ, tuyệt đối không tự ý sử dụng để tránh các tác dụng phụ không mong muốn. 

4. Chế độ ăn uống và dinh dưỡng khi bị nhiệt miệng

Lựa chọn một chế độ ăn uống và dinh dưỡng đúng cách khi bị nhiệt miệng sẽ giúp giảm đau và hỗ trợ quá trình lành vết loét. Sau đây là những thực phẩm nên ăn và nên tránh khi bị nhiệt miệng mà khách hàng cần chú ý.

4.1. Thực phẩm nên ăn để nhiệt miệng nhanh khỏi 

Để giúp vết loét do nhiệt miệng nhanh khỏi, khách hàng nên ăn các loại thực phẩm sau đây:

• Bổ sung vitamin và khoáng chất: Những loại khoáng chất và vitamin sau đây sẽ hỗ trợ giúp nhiệt miệng nhanh lành, giảm cảm giác đau rát và khó chịu:
  • Vitamin B (B6, B9, B12) giúp tạo mô mới và lành niêm mạc. Bạn có thể bổ sung thông qua việc lựa chọn các thực phẩm như gan, trứng, sữa, cá, đậu nành, ngũ cốc tăng cường, rau lá xanh đậm (rau ngót, rau bina)
  • Vitamin C: Bổ sung thông qua các loại quả như ổi, đu đủ, dâu tây, kiwi chín ngọt, ớt chuông, bông cải xanh.
  • Kẽm: Thúc đẩy vết thương nhanh lành, nguồn cung cấp gồm: hàu, tôm, thịt bò nạc, hạt bí, đậu trắng/đậu gà. 
  • Sắt: Bổ sung qua các loại thực phẩm gồm thịt đỏ nạc, gan, huyết, đậu lăng…
• Thức ăn mềm, lỏng, dễ nuốt như cháo, súp, canh, bột yến mạch, nui hầm nhuyễn, khoai tây nghiền, sữa chua, sinh tố ít chua…
• Trái cây và rau xanh: Nên ưu tiên chế biến dạng xay/sinh tố hoặc hấp, hầm mềm 
• Các loại hạt, đậu: Có thể xay nhuyễn hoặc ướp mềm 
• Thịt cá: Gồm cá thu, cá hồi, cá basa… có thể hấp, kho, hầm hoặc cắt nhỏ, xé sợi.
• Rau ngót: Có thể chế biến món canh hoặc ép lấy nước để uống
• Các loại thức uống tốt: Người bị nhiệt miệng có thể bổ sung thêm những loại thức uống tốt cho sức khỏe và hỗ trợ thanh lọc cơ thể sau đây: 
  • Trà hoa hòe
  • Trà cúc la mã 
  • Trà cam thảo 
  • Trà xanh hoặc trà đen 

4.2 Thực phẩm cần kiêng/tránh

Khi bị nhiệt miệng, để không gây kích ứng khiến vết loét nặng hơn và giảm đau nhức, bạn nên tránh hoặc kiêng các thực phẩm sau:

• Thực phẩm cay nóng, nhiều gia vị như ớt, tiêu, mù tạt, sa tế… vì sẽ làm tăng cảm giác đau rát.
• Thực phẩm cứng hoặc giòn như bánh đa, kẹo cứng, hạt nguyên, bánh quy giòn… vì dễ cọ xát làm vết loét sâu hơn.
• Thực phẩm quá mặn như khô cá, dưa cà mặn… vì có thể gây kích ứng làm rát vết loét.
• Trái cây họ cam quýt và thực phẩm có tính axit
• Thực phẩm chứa nhiều đường như bánh kẹo, nước ngọt… vì chúng có thể làm tăng mảng bám vi khuẩn, dễ bội nhiễm.
• Đồ uống có cồn, cà phê, trà và các chất kích thích khác

5. Các lưu ý và biện pháp phòng ngừa giúp tối ưu hiệu quả điều trị

Khi điều trị nhiệt miệng, khách hàng cần lưu ý những điều sau đây để giảm đau nhanh chóng, rút ngắn thời gian lành vết thương và hạn chế tái phát.

• Vệ sinh răng miệng đúng cách: Hãy chải răng ít nhất 2 lần/ngày bằng bàn chải lông mềm để làm sạch khoang miệng, loại bỏ vi khuẩn và mảng bám. Nên sử dụng thêm chỉ nha khoa hoặc máy tăm nước để làm sạch sâu những khu vực bàn chải không tiếp cận được. 
• Hạn chế tổn thương khoang miệng: Nên tránh các thức ăn cứng, giòn, sắc cạnh hoặc thói quen cắn vật cứng để không gây tổn thương cho mô mềm trong khoang miệng, từ đó hạn chế hình thành có vết loét.
• Tăng cường hệ miễn dịch và sức đề kháng: Hãy xây dựng chế độ ăn phù hợp, ưu tiên cung cấp vitamin nhóm B (B6, B9/folate, B12), vitamin C, kẽm, sắt cũng như vận động, thể dục thể thao và uống đủ nước. Những điều này sẽ giúp tăng cường hệ miễn dịch và sức đề kháng để cơ thể chống lại các tác nhân gây nhiệt miệng.
• Tránh thói quen không lành mạnh: Các thói quen như hút thuốc lá, uống rượu bia, thức khuya, bỏ bữa… cần được loại bỏ hạn chế tác nhân gây kích ứng, mảng bám, vết loét.
• Không tự ý dùng thuốc: Khi bị nhiệt miệng, tuyệt đối không tự ý dùng thuốc khi chưa có chỉ định của bác sĩ, nhất là những đối tượng đặc thù như phụ nữ đang mang thai, cho con bú hoặc người có bệnh lý nền. Điều này giúp tránh các biến chứng không mong muốn. 

Nhiệt miệng là tình trạng khá phổ biến, ở mọi lứa tuổi. Việc điều trị nhiệt miệng nên cân đối giữa chế độ dinh dưỡng, ăn uống, nghỉ ngơi cũng như sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ. Hy vọng với những thông tin mà chúng tôi vừa cung cấp trên đây, khách hàng đã hiểu rõ bị nhiệt miệng nên làm gì, phương pháp điều trị nào hiệu quả. Từ đó tối ưu kết quả trị dứt điểm nhiệt miệng, tránh ảnh hưởng đến cuộc sống và sinh hoạt.

Liên hệ ngay Nha khoa Quốc tế Việt Pháp qua số hotline: 0363.85.85.87 để được hỗ trợ tư vẫn miễn phí về các vấn đề răng miệng và đặt lịch khám bác sĩ nhanh nhất.

Để phản ánh về chất lượng dịch vụ tại phòng khám Nha khoa Quốc Tế Việt Pháp, quý khách hàng vui lòng liên hệ qua số tổng đài: 19006478.