Việc nhận biết hình ảnh nứt lợi mọc răng là điều cần thiết để phụ huynh có thể theo dõi và chăm sóc con em mình trong giai đoạn mọc răng sữa. Quá trình này không chỉ quan trọng đối với sự phát triển răng miệng mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể của trẻ. Hãy cùng Nha khoa Quốc tế Việt Pháp tìm hiểu các hình ảnh nứt lợi mọc răng của trẻ dưới đây.
1. Hình ảnh nứt lợi mọc răng
Lợi của trẻ sẽ nứt ra để tạo đường cho răng có thể nhú lên khỏi xương hàm. Đây là quá trình sinh lý bình thường nhưng có thể gây khó chịu cho trẻ nhỏ.
1.1 Hình ảnh răng bắt đầu nhú lên
Khi quan sát hình ảnh nứt lợi mọc răng, phụ huynh có thể thấy những chồi răng nhỏ bắt đầu nhú lên từ nướu. Dùng tay sạch sờ nhẹ, cha mẹ có thể cảm nhận được răng cứng mọc bên dưới. Màu sắc của nướu thường chuyển từ hồng nhạt sang đỏ hồng, đôi khi hơi sưng, báo hiệu răng sắp trồi lên. Quá trình này diễn ra từ từ và có thể kéo dài vài ngày.

1.2 Hình ảnh lợi trẻ sắp mọc răng hàm
Hình ảnh lợi trẻ sắp mọc răng hàm có sự khác biệt so với răng cửa. Nướu tại vị trí răng hàm có thể sưng to hơn do kích thước răng hàm lớn hơn. Vùng nướu này thường căng bóng và có màu đỏ đậm hơn bình thường. Trẻ cảm thấy khó chịu nhiều hơn khi răng hàm sắp mọc vì vị trí này ảnh hưởng trực tiếp đến việc nhai và nuốt thức ăn. Phụ huynh cần quan sát kỹ để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường này.

1.3 Lợi sưng khi răng hàm trên/dưới sắp mọc
Nướu bị sưng đỏ là dấu hiệu dễ nhận biết nhất khi mầm răng chuẩn bị nhú lên. Tình trạng sưng này có thể xuất hiện ở cả nướu hàm trên và hàm dưới, tại vị trí răng mọc. Vùng nướu sưng thường có cảm giác căng tức, nhô cao, và có màu đỏ thẫm khiến trẻ khó chịu khi ăn uống. Độ sưng có thể thay đổi theo từng giai đoạn của quá trình mọc răng. Việc theo dõi mức độ sưng sẽ giúp phụ huynh đánh giá được tiến trình mọc răng của con.

1.4 Lợi xuất hiện đốm trắng, báo hiệu răng sắp nhú
Khi răng chuẩn bị chồi lên, phần mô nướu của trẻ có thể xuất hiện những mầm răng màu trắng. Những đốm trắng này chính là phần ngọn răng bắt đầu xuyên qua lớp nướu. Kích thước của đốm trắng sẽ tăng dần theo thời gian khi răng tiếp tục phát triển. Vùng nướu xung quanh đốm trắng có thể chuyển sang màu đỏ do quá trình viêm nhẹ tự nhiên. Đây là dấu hiệu cho thấy răng đang phát triển bình thường.

1.5 Hình ảnh lợi trẻ sắp mọc răng thường hay chảy nước dãi
Lưỡi của trẻ tiếp xúc nhiều với vùng nướu đang sưng, kích thích tuyến nước bọt hoạt động mạnh hơn. Vì thế, nước dãi chảy ra có thể tăng gấp đôi hoặc gấp ba so với bình thường. Tình trạng này kéo dài từ vài ngày đến vài tuần tùy thuộc vào tốc độ mọc răng. Để giữ vùng miệng và cổ luôn khô thoáng, phụ huynh nên chuẩn bị khăn mềm để thường xuyên lau sạch nước dãi cho trẻ, tránh nổi mẩn do ẩm ướt kéo dài.

1.6 Nướu chuyển sang màu đỏ khi răng chuẩn bị trồi lên
Nướu chuyển từ hồng nhạt sang màu đỏ hồng hoặc đỏ tươi là dấu hiệu điển hình của quá trình mọc răng. Sự thay đổi màu sắc này là do việc tăng tuần hoàn máu tại vùng nướu răng mọc khiến vùng lợi trở nên đỏ và ấm hơn bình thường khi chạm. Mức độ đỏ có thể khác nhau tùy theo từng trẻ và vị trí răng mọc. Vùng nướu đỏ thường tạo cảm giác ấm hơn bình thường khi chạm vào. Tình trạng này sẽ giảm dần khi răng đã nhú lên hoàn toàn.

2. Hình ảnh nứt lợi mọc răng ở trẻ xuất hiện bao lâu?
Hình ảnh nứt lợi mọc răng thường xuất hiện trước khi răng nhú lên từ 3 – 7 ngày. Ban đầu, nướu chỉ hơi sưng và đổi màu; sau đó, vết nứt sẽ rõ hơn khi phần ngọn răng bắt đầu xuyên qua lớp mô mềm. Sau khi răng trồi hoàn toàn, tình trạng này thường giảm hẳn sau 5 – 7 ngày. Đây là một phản ứng sinh lý bình thường, không đáng lo nếu không kèm theo sốt cao hay dấu hiệu viêm nhiễm.
Với chiếc răng sữa đầu tiên, trẻ thường khó chịu nhiều hơn do chưa từng trải qua cảm giác này. Nướu có thể sưng to hơn và đỏ hơn so với các lần mọc răng sau. Quá trình viêm và phục hồi cũng có thể kéo dài hơn.
Nếu không được vệ sinh cẩn thận, vùng nứt lợi dễ bị vi khuẩn tấn công, gây viêm, loét hoặc nhiễm trùng. Vì thế, khi trẻ bị nứt lợi, cha mẹ cần theo dõi hằng ngày, sử dụng băng gạc y tế hoặc nước muối sinh lý để vệ sinh răng miệng cho bé, giúp giảm nguy cơ nhiễm khuẩn và hỗ trợ quá trình mọc răng diễn ra thuận lợi hơn. Nếu trẻ sốt cao hoặc viêm nhiễm, cha mẹ cần mang trẻ đến cơ sở nha khoa uy tín để điều trị.

3. Dấu hiệu và triệu chứng nứt lợi khi mọc răng sữa
Tình trạng nứt lợi mọc răng của trẻ có biểu hiện khá rõ ràng và cha mẹ có thể nhận biết được thông qua các dấu hiệu dưới đây:
- Lợi sưng đỏ, căng bóng: Vùng nướu nơi răng sắp mọc thường sưng nhẹ, căng bóng và chuyển sang màu đỏ hoặc đỏ hồng có thể quan sát được bằng mắt thường. Nướu lúc này khá nhạy cảm, khiến trẻ khó chịu khi chạm vào. Tình trạng này thường kéo dài từ vài ngày đến một tuần.
- Quấy khóc, khó chịu, biếng ăn, ngủ không ngon: là những biểu hiện thường gặp khi nứt lợi mọc răng. Cảm giác đau, ngứa từ nướu sưng và các rối loạn diễn ra bên trong cơ thể có thể làm trẻ mệt mỏi, mất ngủ, đặc biệt vào ban đêm và tính khí của trẻ thay đổi, trở nên cáu gắt hơn bình thường. Nướu trẻ nhạy cảm nên sẽ bị kích thích, có cảm giác khó chịu khi ăn thực phẩm nóng, cứng và không muốn ăn uống vì sẽ chạm vào chỗ đau.
- Chảy nhiều dãi: Là triệu chứng điển hình, xuất hiện vào tháng thứ 4 khi bé sưng lợi mọc răng. Lượng nước bọt tiết ra có thể tăng gấp 2 – 3 lần so với bình thường và chảy liên tục suốt ngày, đặc biệt khi trẻ ngủ.
- Thích cắn, gặm đồ vật để giảm ngứa lợi: Trẻ có thể cho tay, đồ chơi hoặc bất kỳ vật gì vào miệng để cắn và giúp massage nướu, giảm cảm giác ngứa và khó chịu tại vùng nướu sưng.
- Sốt nhẹ (khoảng 38 – 38,5 độ C), tiêu chảy nhẹ:Tình trạng sốt thường xuất hiện vào buổi tối và có thể kéo dài 2 – 3 ngày. Còn tình trạng tiêu chảy nhẹ thường tự khỏi khi trẻ được vệ sinh sạch sẽ và hạn chế cho tay vào miệng.
- Nứt lợi nhẹ, có thể thấy chấm trắng của răng nhú lên: Vết nứt thường xuất hiện dọc theo đường viền nướu tại vị trí răng sắp mọc. Chấm trắng ban đầu rất nhỏ nhưng sẽ to dần theo thời gian. Nướu xung quanh vết nứt có thể hơi sưng và đỏ. Đây là dấu hiệu cho thấy răng đang phát triển bình thường và sẽ sớm nhú lên hoàn toàn.

4. Cách chăm sóc khi trẻ nứt lợi mọc răng
Khi thấy trẻ có dấu hiệu nứt lợi mọc răng, cha mẹ cần hướng dẫn trẻ chăm sóc răng miệng cẩn thận để giảm đau nhức, khó chịu và giúp quá trình mọc răng diễn ra thuận lợi. Cách chăm sóc răng miệng cụ thể như sau:
- Vệ sinh răng miệng cẩn thận: Sử dụng bông gạc y tế hoặc khăn mềm ẩm thấm vào nước muối sinh lý làm sạch nướu và răng nhú lên một cách nhẹ nhàng 2 – 3 lần/ngày. Tuyệt đối không sử dụng bàn chải cứng hoặc kem đánh răng có chất tẩy mạnh vì sẽ làm tổn thương vùng nướu đang viêm.
- Bổ sung đầy đủ vitamin và dưỡng chất: Vitamin C và D đặc biệt quan trọng cho sự phát triển răng, xương chắc khỏe và tăng sức đề kháng. Nếu trẻ còn bú mẹ, hãy cho trẻ bú thường xuyên để nhận đủ dinh dưỡng cần thiết. Đối với trẻ ăn dặm, nên ưu tiên thực phẩm giàu canxi, sắt, kẽm, rau xanh, trái cây…để hỗ trợ quá trình mọc răng và phục hồi mô nướu.
- Sử dụng dụng cụ hỗ trợ giảm ngứa: Cho trẻ sử dụng đồ chơi nhai chuyên dụng, khăn lạnh hoặc thìa nhỏ đã được làm mát để massage nướu và giảm cảm giác khó chịu cho trẻ. Dụng cụ phải được tiệt trùng trước và sau khi dùng, làm từ chất liệu an toàn (không chứa BPA, không sắc cạnh). Không nên nhai liên tục quá 15–20 phút/lần để tránh gây sưng nướu thêm.
- Điều chỉnh chế độ ăn uống phù hợp: Ưu tiên các thức ăn mềm, nguội như cháo, súp, nước sinh tố…giúp giảm áp lực lên nướu đang nhạy cảm. Thực phẩm lạnh như sữa chua, trái cây nghiền có thể giúp giảm áp lực, sưng đau, ngứa và tạo cảm giác thoải mái cho bé. Tránh thức ăn cứng, nóng hoặc cay có thể gây kích ứng nướu. Nước uống nên ở nhiệt độ phòng hoặc hơi mát. Đối với trẻ nhỏ, việc cho trẻ bú sữa mẹ hoặc sữa công thức cũng có tác dụng an thần và giảm đau tự nhiên.
- Sử dụng thuốc giảm đau đúng cách: Chỉ sử dụng thuốc hạ sốt, giảm đau hoặc gel bôi nướu dành cho trẻ nhỏ khi bé quá khó chịu và phải theo chỉ định từ bác sĩ. Không dùng quá 3 – 4 ngày liên tiếp và tuyệt đối không tự ý tăng liều hay dùng thuốc của người lớn cho trẻ.

5. Khi nào cần đưa bé đến bác sĩ thăm khám?
Nứt lợi mọc răng là hiện tượng sinh lý hoàn toàn bình thường nên cha mẹ có thể tự chăm sóc cho bé tại nhà. Tuy nhiên, nếu gặp những trường hợp sau đây, cha mẹ cần cho trẻ đi khám ngay:
- Sốt cao kéo dài hoặc không hạ sốt: Trẻ sốt trên 38,5°C liên tục hơn 24 giờ hoặc sốt kéo dài trên 5 ngày là dấu hiệu cảnh báo nhiễm khuẩn thứ phát, không còn đơn thuần do mọc răng. Nếu trẻ sốt kèm run rẩy, li bì hoặc co giật, cần đưa đi cấp cứu ngay để điều trị.
- Vùng nướu hoặc lợi bị viêm nhiễm nặng, mưng mủ, chảy máu nhiều: Nướu có màu đỏ thẫm hoặc tím, sưng to bất thường, chảy máu khi chạm nhẹ hoặc vệ sinh, miệng trẻ có mùi hôi có thể là do nhiễm khuẩn. Điều này có thể khiến răng trẻ mọc lâu, yếu hơn và gây sốt cao kéo dài nên cần được khám và điều trị.
- Tiêu chảy, mất nước: Tiêu chảy kéo dài hơn 3 ngày, 2 lần/ngày hoặc có dấu hiệu mất nước (khát nước, môi khô, ít tiểu) kèm theo sốt cao hoặc có máu trong phân là tình trạng cần được xử lý kịp thời. Bổ sung nước và điện giải là điều cần thiết nhưng phải thực hiện đúng cách dưới sự hướng dẫn của bác sĩ.
- Trẻ mệt mỏi, suy nhược, sụt cân nghiêm trọng trong thời gian mọc răng: Nếu trẻ từ chối ăn uống hoàn toàn trong hơn 24 giờ hoặc li bì, không phản ứng với kích thích bên ngoài thì cần thăm khám và can thiệp y tế ngay. Cân nặng của trẻ giảm hơn 5% so với bình thường cũng là dấu hiệu đáng lo ngại.
- Các hành vi bất thường: Chà tay, gãi mạnh liên tục vào má và tai có thể là dấu hiệu viêm tai giữa. Đau tai thường đi kèm với quá trình mọc răng do có chung đường dẫn truyền thần kinh. Trẻ có thể kéo tai hoặc chà mạnh vào gối, chăn khi nằm kèm theo quấy khóc nhiều hơn bình thường, đặc biệt vào ban đêm. Tình trạng viêm tai giữa cần được điều trị kháng sinh để tránh biến chứng nguy hiểm.
- Mọc răng chậm so với độ tuổi chuẩn: Răng đầu tiên thường mọc khi trẻ từ 6 – 8 tháng tuổi. Nếu trẻ 12 tháng chưa mọc răng nào thì cần đưa đi khám. Khi thăm khám, bác sĩ sẽ kiểm tra, đánh giá tổng thể, tìm ra nguyên nhân và đưa ra hướng điều trị phù hợp.

Trên đây là hình ảnh nứt lợi mọc răng của trẻ và các dấu hiệu, triệu chứng kèm theo. Hy vọng những thông tin này sẽ giúp cha mẹ nhận biết được tình trạng mọc răng của trẻ và giúp trẻ chăm sóc răng miệng cẩn thận để quá trình mọc răng diễn ra thuận lợi.
Để được tư vấn miễn phí về tình trạng nứt lợi mọc răng và dịch vụ chăm sóc sức khỏe răng miệng toàn diện, khách hàng có thể liên hệ với Nha khoa Quốc Tế Việt Pháp qua số điện thoại: 0363.85.85.87.
Riêng các vấn đề liên quan đến chất lượng dịch vụ tại Nha khoa Quốc Tế Việt Pháp, khách hàng vui lòng liên hệ phản ánh qua số tổng đài: 19006478.
| Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của Nha khoa Quốc Tế Việt Pháp mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Để biết chính xác tình trạng bệnh lý, bạn hãy liên hệ trực tiếp với Nha khoa Quốc Tế Việt Pháp. |

- Tốt nghiệp bác sĩ đa khoa trường Đại học Y dược Hải Phòng.
- Tốt nghiệp bác sĩ chuyên khoa định hướng Răng Hàm Mặt tại Đại học Y Thái Bình
- Chứng chỉ hành nghề Bác sĩ chuyên khoa Răng Hàm Mặt
- Chứng chỉ Chỉnh nha của Viện đào tạo Răng Hàm Mặt
