Mặt lệch nhẹ có thể khó nhận biết nhưng với những trường hợp mặt lệch nặng sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến thẩm mỹ, khiến khuôn mặt thiếu cân đối, bị lệch, từ đó làm giảm sự tự tin trong giao tiếp và cuộc sống. Vậy mặt lệch có thể khắc phục bằng cách nào? Hãy cùng tham khảo bài viết sau đây của Nha khoa Quốc tế Việt Pháp để tìm hiểu 10 phương pháp khắc phục mặt lệch hiệu quả, dưới sự tư vấn chuyên môn của bác sĩ Nguyễn Thị Quỳnh – Trưởng ban Chỉnh nha.
1. Dấu hiệu nhận biết mặt lệch
Mặt lệch là tình trạng khuôn mặt mất đi sự cân đối bình thường. Khi nhìn chính diện có thể thấy ngũ quan trên khuôn mặt không có sự đối xứng. Tình trạng này có thể dễ dàng nhận biết thông qua các dấu hiệu sau đây:
- Mặt bị một bên cao bên thấp: Khi mặt bị lệch, bạn có thể nhìn thấy phần mắt, lông mày, má, thái dương hoặc cằm nghiêng hẳn sang một bên khiến cho một bên mặt cao hơn hoặc thấp hơn bên còn lại.
- Gương mặt mất cân đối: Mặt lệch đồng nghĩa với việc xương hàm phát triển không đồng đều nên khiến khuôn mặt mất đi sự cân đối, một bên to và một bên nhỏ.
- Xương hàm mặt bị lệch: Phần xương hàm mặt có thể chuyển động sang một bên, đẩy ra trước hoặc thụt vào sau.
- Môi bị lệch khi cười: Quan sát khuôn mặt lệch bạn sẽ thấy khóe môi bên cao bên thấp, nụ cười thiếu cân đối và hài hòa.
- Khi cười, nếp nhăn (rãnh cười) sâu hơn ở một bên còn lại của khuôn mặt.
- Cơ gò má của hai bên không đồng đều, thiếu sự cân xứng tự nhiên.
- Các dấu hiệu nặng hơn do bệnh lý: Trong một số trường hợp, mặt lệch có thể biểu hiện với những triệu chứng nặng hơn như miệng, mắt bị méo lệch, mắt nhắm không kín, sụp mi, nhìn lé, dễ nhiễu thức ăn hoặc nuốt sặc khi ăn nhai.
- Chụp ảnh để nhận biết: Khách hàng có thể kiểm tra mặt lệch bằng cách chụp ảnh (camera sau) hoặc sử dụng phần mềm chỉnh sửa ảnh để chồng hai ảnh lên nhau và nhìn ra sự bất cân xứng của khuôn mặt.

2. Nguyên nhân phổ biến gây mặt lệch
Tình trạng khuôn mặt bị lệch có thể do nhiều nguyên nhân gây ra và dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến mà khách hàng cần đặc biệt lưu ý:
2.1. Thói quen xấu
Một số thói quen xấu sau đây có thể là nguyên nhân khiến gương mặt bị lệch, xương hàm phát triển mất cân xứng:
- Nhai một bên: Thói quen nhai một bên, có thể do đau răng, viêm nướu… nếu kéo dài sẽ khiến một bên hàm hoạt động nhiều, cơ nhai phát triển mạnh từ đó tạo ra sự bất cân xứng cho toàn bộ khuôn mặt. Khuôn mặt sẽ có xu hướng lệch về phía mà bạn thường xuyên ăn nhai.
- Ngủ nghiêng một bên hoặc nằm sấp: Thói quen ngủ nghiêng một bên hoặc nằm sấp sẽ khiến mặt bên đó bị đè ép nhiều hơn, trọng lực không đồng đều. Điều này khiến mũi, má hình thành nếp nhăn, một nửa khuôn mặt có xu hướng bị chảy xệ, thiếu độ đàn hồi, từ đó dẫn đến mặt lệch.
- Chống cằm: Tương tự như ngủ nghiêng một bên, thói quen chống cằm thường xuyên cũng khiến khuôn mặt mất cân đối, một bên bị trọng lực đè ép nhiều hơn bên còn lại và dẫn đến lệch mặt.
- Sử dụng điện thoại hoặc máy tính sai tư thế: Cúi đầu, nghiêng đầu về một phía khi sử dụng điện thoại hoặc máy tính cũng khiến cơ mặt căng cứng không đều và theo thời gian sẽ làm lệch mặt.
- Các thói quen khác: Một số thói quen xác như cắn môi một bên, ngậm bút… cũng tác động góp phần tạo ra sự bất đối xứng cho khuôn mặt, dễ dẫn đến lệch mặt.

2.2. Nguyên nhân bẩm sinh và di truyền
Mặt lệch cũng có thể do yếu tố bẩm sinh và di truyền. Cụ thể:
- Yếu tố di truyền: Cha mẹ hoặc các thành viên khác trong gia đình có khuôn mặt không cân đối thì khả năng cao con cái cũng sẽ có những đặc điểm tương tự.
- Cấu trúc xương hàm mặt: Sự phát triển không đồng đều giữa hai bên xương hàm, chẳng hạn như hàm dưới phát triển quá mức ở một bên cũng là yếu tố gây lệch mặt rõ rệt.
- Khớp cắn: Những sai lệch về khớp cắn như khớp cắn hở, khớp cắn chéo hoặc khớp cắn sâu sẽ khiến chức năng ăn nhai bị ảnh hưởng. Cơ nhai hoạt động không cân bằng hai bên kéo dài sẽ làm thay đổi hình dạng khuôn mặt.
- Dị tật: Một số dị tật như sứt môi, hở hàm ếch… cũng có thể là nguyên nhân khiến khuôn mặt bị lệch.

2.3. Nguyên nhân bệnh lý và tổn thương
Một số bệnh lý hoặc tổn thương liên quan đến hàm mặt có thể là nguyên nhân gây ra tình trạng mặt lệch. Cụ thể như sau:
- Bệnh lý thần kinh: Một số người mắc các bệnh lý về thần kinh như liệt dây thần kinh mặt (dây số 7) đột quỵ, tai biến mạch máu não, bệnh mạch máu vùng mặt… có thể gây ảnh hưởng vận động, làm tê liệt và mất cảm giác cơ mặt, từ đó dẫn đến biến dạng khuôn mặt
- Các bệnh lý khác: Các bệnh lý khác như viêm khớp thái dương hàm, ung thư xương hàm, viêm nhiễm, u não hoặc bị cảm lạnh đột ngột (gây liệt dây thần kinh số 7) cũng có thể ảnh hưởng đến xương hàm, dây thần kinh mặt từ đó dẫn đến lệch mặt.
- Chấn thương/Tai nạn: Va chạm mạnh do chấn thương hoặc tai nạn tác động đến xương hàm mặt có thể khiến xương bị gãy, lệch khớp hoặc để lại di chứng không cân xứng khuôn mặt.
- Vấn đề về răng hàm mặt: Xương hàm phát triển không đúng cấu trúc (bị nhô ra hoặc thụt vào), răng hô, móm, chen chúc, răng thưa hoặc sau nhổ răng khôn, nhiễm trùng răng… nếu không được điều trị sớm cũng có thể kéo lệch khuôn mặt.
2.4. Lão hóa và can thiệp thẩm mỹ
Tác động của quá trình lão hóa tự nhiên và can thiệp thẩm mỹ cũng dễ khiến khuôn mặt bị lệch. Cụ thể:
- Lão hóa: Các dấu hiệu của quá trình lão hóa khi xuất hiện rõ rệt sẽ kéo theo các biểu hiện như da chảy xệ không đồng đều, cơ mặt mất cân xứng… từ đó khiến khuôn mặt bị lệch rõ rệt.
- Can thiệp thẩm mỹ: Các biện pháp can thiệp thẩm mỹ ở những cơ sở không đảm bảo về chuyên môn và kỹ thuật có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm, trong đó có lệch mặt.

3. Các phương pháp khắc phục mặt lệch
Mặt lệch hoàn toàn có thể khắc phục được nếu xác định đúng nguyên nhân và áp dụng phương pháp phù hợp. Tùy vào mức độ lệch của khuôn mặt sẽ có những phương pháp khắc phục mặt lệch sau đây:
3.1. Phương pháp không phẫu thuật
Với những khách hàng bị lệch mặt nhẹ, nguyên nhân do thói quen sinh hoạt, liên quan đến cơ mềm, nhóm phương pháp không phẫu thuật hoàn toàn có thể mang lại hiệu quả rõ rệt nếu bạn kiên trì thực hiện.
Thay đổi thói quen xấu
Việc thay đổi những thói quen xấu là điều cần thiết để cải thiện tình trạng mặt lệch. Theo đó, khách hàng nên:
- Nhai đều hai bên: Khi ăn nhai, bạn cần cố gắng nhai đều cả hai bên hàm với tỉ lệ tương đương hoặc ít nhất 2/3, 1/3 so với bên thuận để cân bằng sự phát triển của cơ hàm.
- Ngủ đúng tư thế: Tập thói quen ngủ ngửa hoặc nằm nghiêng đều sang hai bên, tránh ngủ nghiêng một bên lâu dài hoặc nằm sấp cũng như tránh thói quen chống cằm.
- Điều chỉnh tư thế đúng khi sử dụng điện thoại hoặc máy tính, đặc biệt không cúi đầu.
Bài tập và liệu pháp cơ mặt
Với những trường hợp lệch mặt nhẹ, khách hàng có thể áp dụng các bài tập và liệu pháp cơ mặt thường xuyên và kiên trì để đạt hiệu quả:
- Tập Mewing: Đây là phương pháp hỗ trợ định hình khuôn mặt giúp cân đối và thon gọn hơn. Khi tập mewing cần tuân thủ kỹ thuật đặt lưỡi đúng cách, toàn bộ lưỡi sát trên vòm miệng để giúp định hình xương hàm, cải thiện dáng mặt và hỗ trợ chỉnh lệch. Khách hàng có thể xem hướng dẫn tập mewing đúng cách để đạt hiệu quả tốt.
- Massage mặt: Bạn thực hiện các động tác massage mặt nhẹ nhàng từ dưới lên trên và các động tác xoa bóp theo hướng nâng cơ để thư giãn cơ mặt, tăng tuần hoàn máu và giảm sự co rút lệch.
- Bài tập nhai kẹo cao su: Nhai kẹo cao su cân bằng hai bên hàm cũng là một giải pháp giúp tăng cường sức mạnh cơ hàm và cải thiện khả năng nhai đều hai bên.
- Ngậm đũa: Bạn hãy đặt một chiếc đũa ngang miệng và giữ sao cho đũa nằm thẳng, không nghiêng về bên nào. Bài tập có tác dụng huấn luyện các nhóm cơ miệng hoạt động cân xứng, cải thiện tình trạng lệch mặt nhẹ tại nhà.

3.2. Can thiệp y khoa và thẩm mỹ
Nếu tình trạng lệch mặt do cấu trúc xương hàm, răng hoặc yếu tố bẩm sinh, các biện pháp can thiệp y khoa và thẩm mỹ dưới đây sẽ mang lại tác dụng.
- Niềng răng: Là giải pháp hiệu quả khi mặt lệch do sai khớp cắn hoặc sai lệch răng. Bằng việc sử dụng hệ thống khí cụ niềng răng như mắc cài, dây cung, minivis, khay niềng… niềng răng sẽ sắp xếp lại vị trí răng, điều chỉnh khớp, từ đó cân bằng khuôn mặt. Thời gian niềng răng trung bình có thể từ 12 – 24 tháng hoặc lên đến 36 tháng với những trường hợp phức tạp.
- Tiêm Botox: Dành cho trường hợp mặt lệch do phì đại cơ tại chỗ. Tiêm botox sẽ hỗ trợ giảm kích thước cơ từ đó giúp khuôn mặt thon gọn hơn.
- Tiêm Filler/Chất làm đầy: Giúp làm đầy các vùng lõm như rãnh cười, hõm thái dương, má hóp hoặc sa cung mày để cải thiện khuyết điểm và điều chỉnh hình dạng khuôn mặt.
- Cấy mỡ mặt: Giải pháp giúp làm đầy các vùng lõm và tạo đường nét khuôn mặt thon gọn, cân đối, đặc biệt phù hợp cho người mặt gầy hóp.
- Phẫu thuật hàm hô, móm: Cải thiện cấu trúc xương hàm, giúp khuôn mặt hài hòa hơn. Thích hợp cho những người hô hàm hoặc móm hàm.
- Phẫu thuật chỉnh xương hàm: Được chỉ định khi mặt lệch do cấu trúc xương hàm bất thường nghiêm trọng. Phương pháp này mang lại hiệu quả thẩm mỹ và chức năng lâu dài nhưng điều trị phức tạp, phẫu thuật có xâm lấn.

3.3. Dùng phương pháp y học cổ truyền
Với những khách hàng mặt lệch mức độ nhẹ, đặc biệt là do liệt dây thần kinh mặt, căng cơ không đều hoặc rối loạn vận động cơ, các phương pháp y học cổ truyền sau đây có thể hỗ trợ hiệu quả:
- Châm cứu và Bấm huyệt/Xoa bóp: Liệu pháp này sẽ giúp điều hòa hoạt động hệ thần kinh, tăng tuần hoàn máu, làm mềm cơ và khôi phục trương lực cơ mặt. Đặc biệt, những phương pháp này còn hỗ trợ thư giãn cơ mặt, tránh chảy xệ.
- Điện châm: Là phương pháp kết hợp giữa châm cứu và sử dụng dòng điện, tác động lên các cơ và dây thần kinh để phục hồi chức năng của các bộ phận này. Từ đó hỗ trợ phục hồi mặt lệch hiệu quả cho khách hàng.
- Thủy chân: Là phương pháp tiêm các hoạt chất sinh học vào huyệt đạo để nuôi dưỡng thần kinh, cải thiện dẫn truyền và tái tạo sự cân xứng cơ mặt.
4. Lưu ý khi khắc phục mặt lệch
Hiệu quả điều trị của các phương pháp khắc phục mặt lệch phụ thuộc nhiều vào tình trạng, lệch, cơ địa cũng như giải pháp áp dụng. Vì thế khi điều trị khách hàng cần lưu ý những điều sau:
- Kiên trì, đều đặn thực hiện đúng cách theo hướng dẫn, nhất là đối với các biện pháp điều trị tại nhà
- Lựa chọn cơ sở nha khoa uy tín, bác sĩ có tay nghề, chuyên môn cao đối với các biện pháp điều trị mặt lệch như niềng răng, châm cứu, phẫu thuật hàm hô/móm, phẫu thuật chỉnh xương… để đảm bảo an toàn và đạt hiệu quả cao.
- Tuân thủ nghiêm ngặt hướng dẫn của bác sĩ về chế độ chăm sóc và nghỉ ngơi sau điều trị để duy trì kết quả lâu dài
- Cần chú ý duy trì chế độ ăn uống dinh dưỡng và sinh hoạt hợp lý, tránh các tác động từ bên ngoài.
- Hạn chế tiếp xúc với những yếu tố gây nguy hiểm như dầm mưa hay tắm muộn để tránh nguy cơ bị liệt mặt – một trong những nguyên nhân gây lệch mặt phổ biến.

Mặt lệch là tình trạng phổ biến, có thể xuất hiện do sự tác động của những thói quen xấu hoặc bẩm sinh, di truyền, lão hóa… Ở mức độ nhẹ, lệch mặt có thể không ảnh hưởng nhiều nhưng với những trường hợp nặng, mặt lệch sẽ tác động xấu đến thẩm mỹ, sức khỏe răng miệng, giảm sự tự tin. Vì thế nếu phát hiện dấu hiệu lệch mặt, khách hàng nên theo dõi, tìm hiểu và áp dụng các phương pháp khắc phục phù hợp. Những người bị mặt lệch nặng, nên trực tiếp thăm khám bác sĩ để được kiểm tra, tư vấn về phương pháp điều trị an toàn và hiệu quả.
Liên hệ ngay Nha khoa Quốc tế Việt Pháp qua số hotline: 0363.85.85.87 để được hỗ trợ tư vẫn miễn phí niềng răng điều trị mặt lệch, các dịch vụ chăm sóc sức khỏe răng miệng và đặt lịch khám bác sĩ nhanh nhất.
Để phản ánh về chất lượng dịch vụ tại phòng khám Nha khoa Quốc Tế Việt Pháp, quý khách hàng vui lòng liên hệ qua số tổng đài: 19006478.
Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của Nha khoa Quốc Tế Việt Pháp chỉ mang tính chất tham khảo, không có vai trò thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị nha khoa. Để nắm rõ tình trạng bệnh lý về răng miệng, khách hàng hãy liên hệ trực tiếp với Nha khoa Quốc Tế Việt Pháp để bác sĩ thăm khám. |

- Tốt nghiệp chuyên ngành bác sĩ Răng hàm mặt – Đại học Y Thái Bình
- Chứng chỉ chứng nhận tham gia cập nhật kiến thức y khoa liên tục trong khám bệnh, chữa bệnh của Viện đào tạo Răng hàm mặt
- Chứng nhận “Invisalign Fundamentals Seminar” của Invisalign
- Chứng nhận “SEA Master Class” của Invisalign
- Chứng nhận “Invisalign Step Up Program” của Invisalign