Band niềng răng là gì? Công dụng, trường hợp nên gắn Band cần biết

Band niềng răng (hay còn gọi là khâu niềng răng) là một vòng kim loại nhỏ ôm sát răng, thường được gắn lên vị trí răng hàm số 6 hoặc 7. Band răng được sử dụng trong phương pháp niềng răng mắc cài để hỗ trợ kéo răng về vị trí chuẩn, đảm bảo hiệu quả chỉnh nha. Sau đây Nha khoa Quốc tế Việt Pháp sẽ cung cấp thông tin giúp khách hàng hiểu band niềng răng là gì, công dụng và các trường hợp được chỉ định sử dụng band, dưới sự tư vấn chuyên môn của bác sĩ Nguyễn Nữ Cẩm Chi – chuyên gia chỉnh nha tại Hệ thống Nha khoa Quốc tế Việt Pháp.

1. Band niềng răng và vị trí 

Band niềng răng còn được gọi là khâu niềng răng, là một vòng kim loại nhỏ dạng tròn hoặc vuông, được sử dụng trong phương pháp niềng răng mắc cài, nhằm tạo điểm neo cho hệ thống dây cung, mắc cài, từ đó hỗ trợ kéo răng về đúng vị trí, đảm bảo hiệu quả chỉnh nha.

Vị trí gắn band niềng răng: Band niềng răng thường được gắn vào răng hàm số 6 và số 7.     

2. Cấu tạo chi tiết band niềng răng

Band niềng răng có cấu tạo gồm các phần sau:

• Các ống (Tube):

• • Các ống phía má (hoặc phía ngoài) là nơi để luồn dây cung.
  • Các ống nhỏ phía lưỡi (hoặc phía trong) dùng để gắn các khí cụ khác theo chỉ định của bác sĩ.

• Móc (Hook): Nằm ở phía ngoài, dùng để móc chun hoặc lò xo

3. Công dụng và vai trò của band niềng răng 

Sử dụng band niềng răng sẽ giúp tối ưu hiệu quả quá trình chỉnh nha. Khí cụ này có các công dụng và vai trò như sau:

3.1. Tạo điểm neo và phân bổ lực kéo 

Trong quá trình chỉnh nha, band niềng răng sẽ đóng vai trò như một điểm neo vững chắc để phân bổ lực kéo, giúp răng dịch chuyển về vị trí chuẩn. Cụ thể:

• Tạo điểm neo (điểm tựa) vững chắc cho toàn bộ hệ thống dây cung, mắc cài, thun liên hàm và các khí cụ chỉnh nha khác.
• Giúp cố định và phân bổ lực kéo đều, mạnh mẽ hơn, từ đó thúc đẩy răng dịch chuyển nhanh hơn, rút ngắn thời gian chỉnh nha.
• Giúp răng di chuyển về đúng vị trí tiêu chuẩn theo phác đồ điều trị của bác sĩ

3.2. Phù hợp với các khí cụ chịu lực mạnh

Band niềng răng có ưu điểm nổi bật là khả năng chịu lực vượt trội, đặc biệt trong các trường hợp cần sử dụng khí cụ tạo lực lớn. Cụ thể:

• Band rất phù hợp cho việc cố định các khí cụ chịu lực mạnh.
• Giúp giữ ổn định răng, tránh bị tuột hoặc xê dịch khi chịu lực mạnh.
• Được sử dụng để gắn các khí cụ đặc biệt như: headgear (niềng ngoài mặt), khí cụ nong hàm, cung lưỡi… (theo chỉ định của bác sĩ).

3.3. Tăng độ ổn định và giảm bong mắc cài

Theo bác sĩ chỉnh nha, band niềng răng có độ bền và khả năng bám dính tốt, đặc biệt là ở những vị trí răng chịu lực lớn như răng hàm. Cụ thể:

• Band có độ bền và độ ổn định cao hơn so với mắc cài dán trực tiếp lên răng.
• Giảm thiểu nguy cơ bong mắc cài ở vùng răng cối (răng hàm), đặc biệt trong 6 tháng đầu của quá trình niềng răng.
• Band ôm trọn quanh thân răng, giúp phân bố lực đều và hạn chế bong tróc, đặc biệt là ở những người có men răng yếu và khó bám keo.
• Giảm tổng thời gian điều trị và ít gián đoạn lực chỉnh nha do ít phải tái gắn

4. Trường hợp chỉ định và không nên gắn Band niềng răng

Trong quá trình niềng răng, không phải mọi trường hợp đều cần gắn band (khâu niềng răng). Việc gắn band chỉnh nha sẽ do bác sĩ chỉ định, dựa trên mức độ sai lệch răng, tình trạng răng miệng và các khí cụ được sử dụng trong quá trình. 

4.1. Các trường hợp cần gắn Band niềng răng

Thông thường bác sĩ sẽ chỉ định gắn band niềng răng cho các trường hợp sau đây nhằm dịch chuyển răng nhanh hơn, tiết kiệm thời gian điều trị:

• Người cần lực kéo mạnh hoặc phải đeo khí cụ đặc biệt (như nong hàm, headgear) khi chỉnh nha
• Răng cối đã trám, có miếng trám lớn hoặc bọc mão sứ.
• Trẻ em hoặc người có răng mới mọc, bề mặt men chưa ổn định.
• Người thường bị bong mắc cài ở vùng răng cối (răng hàm).
• Trường hợp răng phức tạp, sai lệch khớp cắn nghiêm trọng như khớp cắn sâu, cắn chéo, cắn ngược, cắn hở hoặc thân răng ngắn

4.2. Các trường hợp không cần gắn Band niềng răng

Dưới đây là một số trường hợp không cần gắn band khi niềng răng:

• Người có thân răng lớn, kích thước chuẩn.
• Người có tình trạng răng ít phức tạp, mức độ sai lệch nhẹ.
• Các răng cần neo giữ ít

4.3. Trường hợp cần cân nhắc trước khi gắn Band niềng răng

Trong một số trường hợp, khách hàng cần được thăm khám và đánh giá kỹ lưỡng trước khi quyết định gắn band, vì nếu không kiểm soát tốt có thể gây viêm nướu, tụt lợi hoặc tổn thương quanh răng. Cụ thể:

• Người có vệ sinh răng miệng kém, nướu yếu hoặc dễ chảy máu, vì thức ăn dễ mắc lại quanh viền band gây viêm nướu, sưng đỏ.
• Người đang có bệnh nha chu như tụt nướu, tiêu xương hoặc răng hàm yếu, vì band có thể tạo thêm áp lực

5. Các phương pháp thay band niềng răng phổ biến

Mặc dù band niềng răng là một khí cụ quan trọng trong phương pháp chỉnh nha truyền thống, giúp cố định dây cung và tạo điểm neo vững chắc, nhưng trong một số trường hợp, bác sĩ có thể lựa chọn những giải pháp thay thế linh hoạt và thẩm mỹ hơn. Việc thay thế này sẽ phụ thuộc vào tình trạng răng, yêu cầu lực kéo, cũng như mục tiêu điều trị của từng khách hàng.

Dưới đây là ba phương pháp phổ biến hiện nay có thể được sử dụng thay thế hoặc kết hợp với band niềng răng:

• Sử dụng mini vít chỉnh nha: Minivis (vít chỉnh nha) là khí cụ chất liệu titan, kích thước khoảng 3-5mm, được cắm tạm thời vào xương hàm làm điểm neo cố định giúp kiểm soát lực kéo chính xác. Khí cụ minivis thường được sử dụng trong các trường hợp cần đóng khoảng, kéo răng hàm, điều chỉnh khớp cắn hoặc di chuyển răng đơn lẻ.
• Niềng răng trong suốt: Là phương pháp chỉnh nha hiện đại với các dòng như niềng răng invisalign. Bằng việc sử dụng khay niềng thiết kế riêng, lực sẽ được tạo ra phù hợp theo từng giai đoạn, từ đó tối ưu kết quả điều trị. Niềng răng trong suốt sẽ thay thế mắc cài truyền thống trong nhiều trường hợp với ưu điểm tính thẩm mỹ cao, tháo lắp linh hoạt.
• Ống hàn trên mão hoặc phục hình đặc biệt: Với những trường hợp răng đã bọc sứ hoặc trám lớn, bác sĩ có thể gắn trực tiếp ống chỉnh nha (tube) lên mão sứ hoặc phục hình đặc biệt thông qua kỹ thuật hàn hoặc dán chuyên dụng. Đây là giải pháp thay thế an toàn, hiệu quả và thẩm mỹ cho những người không thể sử dụng band do đặc thù răng hoặc phục hình trước đó.

6. Quy trình gắn Band niềng răng

Quá trình gắn band niềng răng (đeo khâu niềng răng) sẽ được thực hiện theo các bước sau đây:

6.1. Giai đoạn chuẩn bị 

• Bước 1: Thăm khám và chụp phim X-quang: Bác sĩ thăm khám tổng quát và chụp phim để đánh giá tình trạng sức khỏe răng miệng của khách hàng. Nếu mắc các bệnh lý răng miệng như viêm nướu, viêm nha chu, sâu răng… cần điều trị dứt điểm trước khi niềng răng. Trong trường hợp răng quá khít, không có kẽ hở, bác sĩ sẽ tư vấn đặt thun tách kẽ để tạo khoảng, thuận lợi cho việc đặt band niềng răng.
• Bước 2: Vệ sinh răng miệng sạch sẽ: Bác sĩ sử dụng dụng cụ chuyên dụng để vệ sinh sạch sẽ khoang miệng trước khi thực hiện các bước tiếp theo
• Bước 3: Đặt thun tách kẽ (nếu cần): Với những răng khít không có khoảng hở, bác sĩ sẽ đặt thun tách kẽ trong khoảng 7 – 10 ngày, đến khi khoảng trống vừa đủ thì bác sĩ sẽ lấy thun tách kẽ ra.

6.2. Giai đoạn thực hiện

• Bước 1: Thử band niềng răng: Bác sĩ chọn band có kích thước vừa vặn nhất, kiểm tra độ sát khít và chiều cao để tiến hành thử band cho khách hàng. Điều này giúp đảm bảo band phù hợp với vị trí được chỉ định gắn.
• Bước 2: Hàn mắc cài/khí cụ lên Band: Căn cứ theo phác đồ điều trị, bác sĩ sẽ hàn mắc cài hoặc khí cụ liên quan lên band trước khi gắn vĩnh viễn.
• Bước 3: Gắn band niềng răng: Bác sĩ gắn band vào vị trí chỉ định bằng chất liệu gắn (thường là xi măng thủy tinh GIC giàu fluoride), giúp bảo vệ men răng trong suốt thời gian đeo niềng. Quá trình này đòi hỏi sự chính xác và tỉ mỉ từ bác sĩ thực hiện.
• Bước 4: Gắn các khí cụ niềng răng khác: Sau khi gắn band, bác sĩ có thể gắn thêm các khí cụ khác như dây cung, lò xo, nong hàm vào band theo đúng phác đồ điều trị.

7. Cảm giác gắn Band khi niềng răng và thời gian đeo

Tùy vào tình trạng răng, mức độ thưa giữa các răng cũng như tay nghề bác sĩ mà khi gắn band khách hàng có thể xuất hiện một số cảm giác sau đây:

7.1. Cảm giác khi gắn Band

Quá trình gắn band thường chia làm nhiều giai đoạn, mỗi giai đoạn sẽ mang đến cảm giác khác nhau. Tuy nhiên theo bác sĩ, cảm giác khi gắn khâu niềng răng thường nhẹ nhàng và có thể kiểm soát được. Cụ thể:

• Gắn band niềng răng không gây đau kéo dài. Khách hàng có thể cảm thấy đau hoặc khó chịu trong giai đoạn tách kẽ.
• Giai đoạn tách kẽ: Cảm giác tức nhẹ hoặc ê răng trong 1 – 3 ngày đầu sau khi đeo thun tách kẽ. Cảm giác này giống như có vật kẹt giữa răng và sẽ giảm dần khi mô nướu bắt đầu thích nghi với sự xuất hiện của thun tách kẽ.
• Giai đoạn gắn band: Có thể cảm thấy ép chặt nhẹ quanh răng khi bác sĩ đẩy band vào, nhưng thường chỉ kéo dài vài phút. Trong ngày đầu sau khi đặt band, khách hàng có thể cảm thấy hơi ê, nhất là khi ăn uống.
• Giai đoạn mang band lâu dài: Người niềng răng hầu như không cảm nhận thấy sự hiện diện của band chỉnh nha nữa. Một số trường hợp có thể cảm thấy hơi vướng khi vệ sinh trong vài ngày đầu.

7.2. Cách giảm đau

Nếu khách hàng cảm thấy ê hoặc cấn nhẹ sau khi gắn band chỉnh nha thì có thể áp dụng một số cách giảm đau đơn giản và dễ thực hiện sau đây:

• Sử dụng sáp nha khoa để bọc các cạnh sắc, tránh cọ xát vào má hoặc lưỡi.
• Ăn thực phẩm mềm, nấu chín kỹ như cháo, súp, trứng hấp… trong những ngày đầu để giảm áp lực lên răng vừa gắn band.
• Chườm đá lạnh lên vùng má để giảm đau và giảm viêm.
• Súc miệng bằng nước muối ấm để kháng viêm, diệt khuẩn, giảm đau cũng như làm dịu mô nướu.
• Dùng thuốc giảm đau nhẹ như paracetamol hoặc ibuprofen theo hướng dẫn của bác sĩ.

7.3. Thời gian gắn Band

Thời gian gắn band sẽ không cố định, phụ thuộc vào tình trạng răng, phác đồ điều trị của bác sĩ cho từng trường hợp cụ thể như sau:

• Band niềng răng thường được giữ suốt giai đoạn điều trị tích cực. 
• Thời gian trung bình đeo band có thể từ 12 – 36 tháng tùy vào mức độ phức tạp của ca điều trị.
• Band được tháo bỏ khi bác sĩ thông báo hoàn tất toàn bộ quá trình niềng răng.
• Sự dịch chuyển rõ rệt của răng sau khi gắn band thường thấy sau ít nhất 2 tháng trở lên.

8. Lưu ý quan trọng khi đeo Band

Trong quá trình đeo band niềng răng, khách hàng cần lưu ý những điều sau đây:

• Vệ sinh răng miệng sạch sẽ và đúng cách, hạn chế thức ăn và mảng bám tích tụ trên mắc cài và các kẽ răng, từ đó ngăn ngừa các bệnh lý như sâu răng
• Chế độ ăn uống nên ưu tiên thực phẩm mềm, tránh những thức ăn cứng, giòn, dễ dính. Thời gian đầu khi mới đeo band niềng răng, khách hàng nên ăn thực phẩm được nấu mềm để giảm áp lực nhai lên răng gắn band 
• Lựa chọn cơ sở nha khoa uy tín để đảm bảo quá trình niềng răng diễn ra an toàn, đảm bảo kết quả thẩm mỹ
• Band niềng răng có thể cọ xát và gây khó chịu cho mô mềm khi mới được gắn, vì thế khách hàng có thể sử dụng sáp nha khoa giảm khó chịu, bảo vệ mô nướu hiệu quả.

Band niềng răng là khí cụ đóng vai trò quan trọng trong quá trình niềng răng, tạo điểm neo cho dây cung, mắc cài, hỗ trợ dịch chuyển răng về đúng vị trí trên cung hàm. Việc gắn band niềng răng trong chỉnh nha sẽ do bác sĩ chỉ định, phụ thuộc vào tình trạng răng, mức độ sai lệch của răng. 

Hy vọng qua bài viết trên, khách hàng đã nắm rõ công dụng, trường hợp được chỉ định và không nên đeo band khi chỉnh nha. Nếu xuất hiện cảm giác khó chịu và ê buốt nhẹ trong quá trình đeo band, khách hàng có thể áp dụng các biện pháp giảm đau đơn giản để tăng hiệu quả trong quá trình điều trị.

Liên hệ ngay Nha khoa Quốc tế Việt Pháp qua số hotline: 0363.85.85.87 để được hỗ trợ tư vẫn miễn phí về niềng răng, các dịch vụ chăm sóc sức khỏe răng miệng và đặt lịch khám bác sĩ nhanh nhất.

Để phản ánh về chất lượng dịch vụ tại phòng khám Nha khoa Quốc Tế Việt Pháp, quý khách hàng vui lòng liên hệ qua số tổng đài: 19006478.