Hướng dẫn đeo hàm duy trì đúng cách: Bí quyết giữ nụ cười đều đẹp sau niềng răng

Hàm duy trì có vai trò giữ răng ổn định sau khi tháo niềng, ngăn ngừa tình trạng răng chạy về vị trí cũ và duy trì hiệu quả chỉnh nha lâu dài. Vậy làm sao để đeo hàm duy trì đúng cách và phát huy tối đa tác dụng? Trong bài viết này, Nha khoa Quốc tế Việt Pháp sẽ hướng dẫn đeo hàm duy trì một cách hợp lý, giúp khách hàng giữ vững nụ cười đều, đẹp sau niềng.

1. Hướng dẫn đeo hàm duy trì tháo lắp Hawley

Hàm duy trì Hawley là loại phổ biến trong niềng răng. Hàm được thiết kế bằng nhựa acrylic ôm sát vòm miệng kết hợp với dây cung kim loại nằm phía ngoài răng trước. Để đảm bảo hiệu quả, khách hàng cần đeo – tháo đúng cách theo hướng dẫn sau:

Trong quá trình đeo và tháo hàm duy trì Hawley, khách hàng cần thao tác nhẹ nhàng và đúng kỹ thuật theo hướng dẫn của bác sĩ. Việc sử dụng sai cách như cắn ép hàm hoặc dùng lưỡi đẩy dễ làm hỏng khí cụ, ảnh hưởng đến kết quả chỉnh nha lâu dài. Nếu cảm thấy hàm duy trì không vừa khít, cần đến nha khoa để được kiểm tra và điều chỉnh thay vì tự xử lý tại nhà.

2. Hướng dẫn đeo hàm duy trì trong suốt

Hàm duy trì trong suốt là máng nhựa trong suốt, ôm sát răng, gần như “vô hình” khi đeo nên rất thẩm mỹ. Loại hàm này được thiết kế riêng theo từng cung hàm, giúp giữ răng ổn định sau niềng mà vẫn thoải mái khi sử dụng. Tuy nhiên, do cấu trúc mảnh, việc đeo và tháo cần đúng kỹ thuật để tránh biến dạng hoặc giảm hiệu quả. Các bước thực hiện như sau:

Hàm duy trì trong suốt có thiết kế mảnh và vừa khít nên rất dễ bị biến dạng nếu thao tác không đúng cách. Khách hàng cần tháo lắp bằng lực nhẹ nhàng, đúng hướng, không dùng lực kéo đột ngột hay cạy bằng vật cứng. Nếu máng khó tháo, có cảm giác đau hoặc bị lệch, hãy liên hệ ngay với bác sĩ điều trị để được hỗ trợ điều chỉnh kịp thời, tránh ảnh hưởng đến kết quả sau niềng.

3. Hướng dẫn đeo hàm duy trì cố định

Khác với 2 loại hàm ở trên, hàm duy trì cố định là một dải dây kim loại mảnh được gắn phía sau răng cửa (thường là từ răng số 3 bên phải đến số 3 bên trái), giúp giữ răng không xô lệch sau niềng mà không cần tháo lắp hằng ngày. 

Mặc dù thuận tiện, nhưng loại hàm này đòi hỏi chế độ chăm sóc kỹ lưỡng và đúng cách để duy trì hiệu quả lâu dài. Cụ thể như sau:

• Không tự ý tháo lắp hoặc điều chỉnh: Việc gắn và điều chỉnh hàm duy trì cố định phải do nha sĩ thực hiện. Tuyệt đối không cố cạy, tháo hoặc tự sửa tại nhà vì có thể gây tổn thương răng, bong dây hoặc làm lệch răng khỏi vị trí chuẩn.
  
• Vệ sinh răng miệng kỹ lưỡng: Dây duy trì thường khó vệ sinh hơn răng bình thường, vì vậy khách hàng nên dùng chỉ nha khoa chuyên dụng, bàn chải kẽ, hoặc máy tăm nước để làm sạch vùng sát dây duy trì, ngăn ngừa mảng bám và viêm nướu.
  
• Tránh cắn đồ cứng bằng răng cửa: Dù được cố định chắc chắn, dây duy trì vẫn có thể bị bong sút nếu chịu lực mạnh. Khách hàng nên hạn chế nhai các thực phẩm cứng như đá, xương, kẹo cứng bằng răng cửa – vùng có dây cố định.

4. Thời gian đeo hàm duy trì 

Sau khi tháo niềng, răng vẫn có xu hướng “di chuyển ngược” về vị trí ban đầu nếu không được giữ cố định. Vì vậy, đeo hàm duy trì đúng thời gian và đúng cách là yếu tố then chốt để giữ được kết quả chỉnh nha bền vững. Bác sĩ sẽ chỉ định kế hoạch cụ thể theo từng giai đoạn của khách hàng

4.1. Các giai đoạn đeo hàm duy trì

Ở mỗi giai đoạn, khách hàng sẽ cần tuân thủ thời gian và tần suất đeo khác nhau. Việc chuyển giai đoạn sẽ dựa trên đánh giá của bác sĩ về mức độ ổn định của răng và đáp ứng thực tế của từng người.

Giai đoạn đầu sau tháo niềng

• Thời gian đeo mỗi ngày: 20 – 22 giờ/ngày, có trường hợp cần đeo liên tục 24/24.
• Thời gian được tháo ra: Chỉ tháo ra khi ăn uống hoặc vệ sinh răng miệng. Khi đang đeo, chỉ nên uống nước lọc để tránh làm biến dạng máng hoặc gây mùi.
• Thời gian kéo dài: Thông thường từ 3 – 6 tháng, một số trường hợp có thể kéo dài tới 12 tháng hoặc hơn tùy theo chỉ định bác sĩ.

Giai đoạn duy trì lâu dài

• Giảm dần thời gian đeo: Sau giai đoạn đầu, khách hàng có thể chuyển sang đeo vào ban đêm (khoảng 8 – 10 tiếng mỗi ngày).
• Tần suất đeo ban đêm: Có thể giảm xuống còn 3 – 5 đêm mỗi tuần, tùy theo mức độ ổn định của răng và hướng dẫn cụ thể từ bác sĩ.
• Tổng thời gian duy trì: Thông thường kéo dài ít nhất 2 – 3 năm, một số trường hợp có thể cần đến 4 để đảm bảo sự ổn định tuyệt đối.

4.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến thời gian đeo hàm duy trì

Không phải ai cũng cần đeo hàm duy trì trong cùng một khoảng thời gian. Một số yếu tố cá nhân có thể khiến bác sĩ chỉ định thời gian duy trì dài hơn hoặc nghiêm ngặt hơn. Dưới đây là những yếu tố phổ biến nhất ảnh hưởng đến thời gian đeo hàm duy trì:

• Độ tuổi: Người trưởng thành cần đeo lâu hơn trẻ em do khả năng cố định của xương hàm kém linh hoạt hơn.
• Mức độ lệch lạc trước niềng: Những ca có sai lệch khớp cắn và răng nặng thường phải duy trì lâu hơn để đảm bảo răng không bị xô lệch trở lại.
• Tình trạng xương hàm và nướu: Nếu xương hàm yếu hoặc có viêm nướu, thời gian duy trì sẽ kéo dài để tránh tái lệch.
• Loại hàm duy trì: Hàm cố định phải đeo liên tục; hàm tháo lắp cần tuân thủ chặt thời gian đeo mỗi ngày.
• Mức độ tuân thủ của khách hàng: Nếu đeo không đều, hiệu quả duy trì sẽ giảm, dễ dẫn đến tình trạng răng di chuyển về vị trí sai lệch.
• Thói quen xấu: Nghiến răng, đẩy lưỡi, thở miệng,… đều làm tăng nguy cơ tái sai lệch răng và kéo dài thời gian đeo hàm duy trì.

5. Hướng dẫn cách vệ sinh, bảo quản hàm duy trì

Vệ sinh đúng cách và bảo quản cẩn thận là yếu tố không thể thiếu trong quá trình đeo hàm duy trì. Dù là hàm tháo lắp hay cố định, nếu không được làm sạch kỹ lưỡng, vi khuẩn và mảng bám có thể tích tụ gây viêm nướu, sâu răng hoặc giảm tuổi thọ của khí cụ.

5.1. Hướng dẫn vệ sinh hàm duy trì

Việc vệ sinh, bảo quản hàm duy trì đúng cách góp phần tạo nên kết quả chỉnh nha đúng mong muốn. Sau đây là các bước hướng dẫn cụ thể:

Việc vệ sinh đúng cách không chỉ giúp hàm duy trì bền và sạch sẽ, mà còn ngăn ngừa hiệu quả các vấn đề như hôi miệng, viêm lợi hay sâu răng. Đặc biệt với hàm tháo lắp, khách hàng cần dành vài phút mỗi ngày để chải nhẹ máng bằng bàn chải riêng, không dùng nước nóng hoặc chất tẩy mạnh.

5.2. Cách bảo quản hàm duy trì đúng cách

Ngoài việc vệ sinh sạch sẽ mỗi ngày, bảo quản đúng cách cũng là yếu tố quan trọng giúp hàm duy trì giữ được hình dáng chuẩn, không biến dạng và đảm bảo hiệu quả sau chỉnh nha. Đặc biệt với hàm tháo lắp, việc cất giữ sai cách có thể khiến khí cụ bị mất, hỏng hoặc nhiễm khuẩn. Dưới đây là những lưu ý cần thiết:

• Cất vào hộp chuyên dụng: Mỗi khi tháo hàm ra (dù là để ăn uống, vệ sinh hay chơi thể thao), cần đặt vào hộp đựng chuyên dụng có nắp đậy, không để ngoài không khí.
• Tránh bọc trong giấy ăn: Tuyệt đối không gói hàm duy trì trong giấy ăn hoặc khăn giấy vì rất dễ bị vứt nhầm như rác.
• Vị trí cất giữ hộp: Đặt hộp ở nơi sạch sẽ, khô ráo, thoáng mát, tránh nơi có nhiệt độ cao. Đảm bảo xa tầm với của trẻ nhỏ và vật nuôi để tránh mất hoặc làm hỏng hàm.
• Tránh nhiệt độ cao: Không để hàm tiếp xúc với nguồn nhiệt như ánh nắng mặt trời, cốp xe, bếp, nước nóng… vì có thể làm biến dạng hoặc cong vênh khí cụ.
• Không sử dụng nước nóng hoặc đun sôi để vệ sinh: Việc ngâm hàm trong nước nóng có thể khiến vật liệu nhựa bị co giãn, mất đi hình dáng ban đầu.
• Không dùng bàn chải quá cứng, vật sắc nhọn hoặc chất tẩy rửa mạnh: Những vật dụng này có thể gây trầy xước bề mặt hàm hoặc phá hủy cấu trúc khí cụ.
• Tuyệt đối không chà rửa quá mạnh tay: Hãy dùng bàn chải mềm và thao tác nhẹ nhàng để tránh nứt, gãy khí cụ.
• Không ngâm hàm trong nước súc miệng có cồn:  Cồn trong nước súc miệng có thể làm mòn bề mặt hàm và gây kích ứng khi đeo lại.

6. Điểm mặt 5 vấn đề thường gặp khi đeo hàm duy trì và cách xử lý

Trong quá trình đeo hàm duy trì, nhiều khách hàng gặp phải những tình huống khó chịu hoặc sự cố ngoài ý muốn. Việc xử lý đúng cách sẽ giúp duy trì hiệu quả sau niềng, tránh ảnh hưởng đến kết quả chỉnh nha và tiết kiệm chi phí điều trị lại. Dưới đây là các hướng dẫn cụ thể

Việc tuân thủ hướng dẫn đeo hàm duy trì đúng cách, đúng thời gian và kết hợp vệ sinh, bảo quản khí cụ hợp lý chính là chìa khóa giúp giữ vững kết quả chỉnh nha lâu dài. Dù sử dụng hàm tháo lắp hay cố định, mỗi loại đều có những đặc điểm riêng đòi hỏi khách hàng cần chăm sóc và sử dụng đúng theo chỉ định.

Khách hàng có thể liên hệ ngay với Nha khoa Quốc Tế Việt Pháp qua hotline: 0363.85.85.87 để được hỗ trợ tư vấn về niềng răng và các dịch vụ chăm sóc sức khỏe răng miệng toàn diện.

Để phản hồi những vấn đề về chất lượng dịch vụ tại phòng khám Nha khoa Quốc Tế Việt Pháp, khách hàng vui lòng liên hệ trực tiếp qua số điện thoại: 19006478.