Niềng răng có ảnh hưởng đến phát âm không? SỰ THẬT ít ai biết

Câu hỏi: Bạn Thanh Mai (22 tuổi, Hà Nội) gửi câu hỏi tới Nha khoa Quốc Tế Việt Pháp như sau: “Chào bác sĩ, em là giáo viên và đang gặp tình trạng răng hô. Em đang tìm hiểu và có ý định niềng răng để cải thiện tình trạng răng hô, giúp nụ cười đẹp và tự tin hơn. Tuy nhiên, em nghe nhiều người chia sẻ niềng răng có thể ảnh hưởng đến giọng nói. Vậy em muốn hỏi niềng răng có ảnh hưởng đến phát âm không? Mong nhận được phản hồi từ bác sĩ, em cảm ơn ạ!”

Trả lời: Cảm ơn bạn Hương Ly đã gửi câu hỏi về cho Nha khoa Quốc Tế Việt Pháp, với câu hỏi này bác sĩ Nguyễn Thị Quỳnh – Chuyên gia niềng răng tại Nha khoa Quốc Tế Việt Pháp đưa ra giải đáp như sau: 

“Trong 6 tháng đầu của quá trình chỉnh nha, do chưa làm quen với các khí cụ niềng răng, phát âm của bạn có thể bị biến đổi, gặp tình trạng bị ngọng tạm thời hoặc nói chậm hơn. Các chữ phát ra không “tròn vành, rõ tiếng” như bình thường, đặc biệt các âm như “s”, “x”, “ch”, “tr” có thể bị ảnh hưởng vì răng và lưỡi cần phối hợp để tạo âm thanh. Tuy nhiên, ảnh hưởng này chỉ là tạm thời, sau khoảng 2 tuần đến 1 tháng, khi cơ miệng đã thích nghi với mắc cài thì bạn sẽ nói bình thường, giọng nói chuẩn, rõ ràng như thời điểm trước khi niềng răng.”

Sau đây Nha khoa Quốc tế Việt Pháp sẽ giải đáp thêm thông tin về vấn đề ảnh hưởng của niềng răng đến giọng nói, để bạn Thanh Mai cùng các khách hàng khác hiểu rõ hơn.

1. Niềng răng có ảnh hưởng đến phát âm không? 

Bác sĩ Nguyễn Thị Quỳnh – chuyên gia niềng răng với 15 năm kinh nghiệm cho biết,  niềng răng chỉ ảnh hưởng đến phát âm tạm thời trong giai đoạn đầu và không gây ảnh hưởng lâu dài. Điều này xuất phát từ nguyên nhân do mắc cài, dây cung hoặc khay niềng làm cản trở lưỡi và môi khi phát âm.  

1.1. Ảnh hưởng tạm thời 

Trong thời gian đầu khi mới gắn mắc cài, dây cung hoặc đeo khay niềng, khách hàng sẽ cảm thấy cộm, vướng víu do chưa quen với khí cụ trong miệng. Mắc cài, khay niềng có thể cản trở sự di chuyển của lưỡi và môi, gây khó khăn trong việc phát âm, đặc biệt là các âm như “s”, “x”, “ch”, “tr”.

Tình trạng này thường kéo dài trong 6 tháng đầu. Sau khi cơ miệng đã thích nghi với sự có mặt của khí cụ, bạn có thể nói bình thường trở lại.

1.2. Ảnh hưởng lâu dài và tích cực 

Theo bác sĩ, niềng răng về cơ bản có ảnh hưởng tích cực và lâu dài cho khách hàng, nhất là về phát âm. Sau khi răng di chuyển về đúng vị trí, việc phát âm sẽ chuẩn và rõ ràng hơn, thậm chí có thể tốt hơn so với trước khi niềng. 

Khi răng đã được sắp xếp đúng vị trí, lưỡi và môi sẽ không còn bị cản trở, giúp việc phát âm trở nên dễ dàng và chuẩn xác hơn. Đồng thời, niềng răng giúp cải thiện các khuyết điểm như răng thưa, mọc lệch lạc, hô, móm,… giúp luồng hơi phát ra đều hơn, giảm tình trạng ngọng.

2. Các yếu tố ảnh hưởng đến phát âm khi niềng răng 

Niềng răng có thể ảnh hưởng đến phát âm trong thời gian đầu khi khách hàng chưa thích nghi được với khí cụ. Dưới đây là một số yếu tố có thể ảnh hưởng đến phát âm khi niềng răng:

Loại khí cụ niềng răng

Các khí cụ niềng răng như mắc cài, dây cung, khay niềng, đặc biệt là độ dày của khí cụ có thể tác động nhiều đến phát âm của khách hàng trong quá trình niềng răng.

• Mắc cài kim loại/sứ: Mắc cài kim loại hoặc sứ có thể gây vướng víu, cọ xát, ảnh hưởng đến sự di chuyển của lưỡi và môi. Đặc biệt là khi phát âm các âm như “s”, “z”… cần sự kiểm soát của lưỡi và khoảng trống giữa lưỡi và răng. Do đó những âm này sẽ bị thay đổi trong thời gian đầu khi bạn niềng răng mắc cài.  
• Niềng răng mặt trong (mặt lưỡi): Niềng răng mặt trong hoặc mặt lưỡi (mắc cài được gắn ở mặt trong của răng) có thể ảnh hưởng nhiều hơn đến giọng nói do khí cụ nằm ở vị trí gần lưỡi hơn, gây khó khăn trong việc điều khiển lưỡi khi nói
• Hàm duy trì: Hàm duy trì, nhất là hàm cố định có thể gây khó khăn khi phát âm do hạn chế sự vận động của lưỡi, đặc biệt là khi phát âm các âm cần sự linh hoạt của lưỡi.
• Khay niềng Invisalign: Niềng răng Invisalign (sử dụng khay niềng trong suốt) ít ảnh hưởng đến phát âm hơn so với các loại khí cụ khác bởi khay niềng mỏng, ôm sát răng và dễ tháo lắp.

Các khí cụ hỗ trợ:

• Khí cụ nong hàm: Là khí cụ được sử dụng để mở rộng không gian miệng, giúp răng có đủ chỗ di chuyển, mang lại hiệu quả chỉnh nha cao. Tuy nhiên, khí cụ nong hàm có thể làm thay đổi cấu trúc khoang miệng, ảnh hưởng đến giọng nói, đặc biệt là trong thời gian đầu.
• Minivis, cung chặn lưỡi, máng nâng khớp: Các khí cụ hỗ trợ này cũng có thể ảnh hưởng đến phát âm do chúng chiếm một phần không gian trong khoang miệng, gây cản trở sự di chuyển của lưỡi và môi khi phát âm.

3. Cách hạn chế ảnh hưởng của niềng răng đến phát âm 

Để quá trình niềng răng không ảnh hưởng nhiều tới việc phát âm, khách hàng có thể áp dụng một số cách giúp hạn chế ảnh hưởng của niềng răng đến phát âm sau đây:

• Lựa chọn phương pháp niềng răng phù hợp: Trong các phương pháp niềng răng hiện nay, niềng răng khay trong invisalign được đánh giá là ít ảnh hưởng đến phát âm nhất do khay được thiết kế riêng, mỏng nhẹ và ôm sát răng. 
• Luyện tập phát âm: 

• • Bài tập cơ miệng: Người niềng răng nên thực hiện các bài tập cơ miệng như mím môi và phát âm các nguyên âm như “a”, “e”, “i”, “o”, “u” để giúp môi và lưỡi linh hoạt hơn, từ đó cải thiện khả năng phát âm. Thực hiện đọc các câu có âm khó để điều chỉnh phát âm.
  • Tập nhấn mạnh vào các âm khó: Khách hàng nên tập đọc nhiều các âm khó và dễ bị ảnh hưởng khi niềng răng như “s”, “x”, “ch”, “tr”, “l”, “r”,… để cải thiện phát âm khi đang niềng răng. Khách hàng có thể ghi âm lại và nghe để luyện tập dần dần.  
  • Đọc to, hát rõ ràng: Khách hàng nên đọc to sách báo, truyện hoặc hát rõ ràng những bài hát yêu thích để giúp miệng và lưỡi làm quen với việc phát âm khi đeo  khí cụ niềng răng. 
  • Nói chậm: Khi đeo niềng răng, bạn nên nói chậm để cơ miệng có thời gian thích nghi. Để tránh nói ngọng và nói lịu, bạn nên tập trung nói rõ ràng từng từ.
  • Điều chỉnh cách đặt lưỡi: Để phát âm tốt hơn khi đeo niềng, bạn nên luyện tập cách điều chỉnh lưỡi khi nói. Hạn chế đặt lưỡi lên mắc cài để tránh vướng víu, khi nói nên để lưỡi đúng vị trí để luồng hơi thoát ra tự nhiên.

• Sử dụng sáp nha khoa: Khách hàng có thể sử dụng sáp nha khoa để bôi lên các cạnh sắc nhọn của mắc cài, giúp giảm cọ xát giữa khí cụ và mô mềm (lưỡi, má trong…), tránh tổn thương và giảm bớt cảm giác vướng víu, khó chịu khi giao tiếp. 
• Thăm khám và nhận tư vấn bác sĩ: Khách hàng nên thăm khám định kỳ theo chỉ định để được bác sĩ tư vấn về cách chăm sóc răng miệng, luyện tập phát âm. Trong trường hợp khí cụ niềng răng quá dày, ảnh hưởng nhiều đến phát âm khách hàng nên trao đổi với bác sĩ để có sự điều chỉnh phù hợp.

4. Các âm có thể ảnh hưởng trong thời gian đầu niềng răng 

Trong thời gian đầu, một số âm có thể bị ảnh hưởng do sự hiện diện của khí cụ niềng răng trong khoang miệng.

Các âm thường bị ảnh hưởng

• Các âm gió (s, x, sh): Khi nói các âm này luồng hơi phải đi qua khoảng trống giữa lưỡi và răng cửa. Khi niềng răng các khí cụ như mắc cài có thể là vật cản, khiến luồng hơi không đi đúng hướng nên phát âm bị méo hoặc rít. 
• Các âm bật hơi (ch, tr, d, t): Đây là những âm được tạo ra bằng cách bật luồng hơi từ miệng ra ngoài. Khi niềng răng, đặc biệt là niềng răng mắc cài, khí cụ có thể gây cản trở luồng hơi, khiến âm thanh phát ra bị ngọng hoặc không rõ ràng.
• Các âm lưỡi cong (r, l): Những âm cong lưỡi được tạo ra bằng cách uốn lưỡi chạm vào vòm miệng. Sự hiện diện của khí cụ trong quá trình niềng răng có thể gây khó khăn trong việc uốn lưỡi, ảnh hưởng đến phát âm.
• Các âm môi (p, b, m):  Cơ chế phát âm của các âm môi được tạo ra bằng cách mím môi lại và bật hơi ra. Niềng răng, đặc biệt là niềng răng mắc cài, gây cản trở việc mím môi làm cho âm thanh phát ra bị méo, không rõ chữ.
• Nguyên âm và phụ âm trong tiếng Anh: Việc phát âm các nguyên âm và phụ âm trong tiếng Anh cũng có thể bị ảnh hưởng, đặc biệt là các âm t, z, s, c, d. Bởi vì khi đeo niềng sẽ làm thay đổi cách lưỡi, môi và răng tương tác với nhau khi nói

Nguyên nhân

Các khí cụ niềng răng xuất hiện trong miệng (mắc cài, dây cung, khay niềng…) sẽ gây cản trở sự tương tác của lưỡi và môi, làm thay đổi cách phát âm. Khi mới đeo mắc cài, người niềng răng cần điều chỉnh vị trí của môi, má, lưỡi để tránh cọ xát vào mắc cài, gây khó khăn trong việc phát âm. 

Giải pháp

Niềng răng có ảnh hưởng tới phát âm nhưng chỉ mang tính tạm thời. Do đó khách hàng không cần quá lo lắng mà chỉ cần kiên nhẫn luyện tập và làm quen với các khí cụ niềng răng. Sau khoảng 2 tuần trở đi khi cơ miệng và các mô mềm đã dần quen với sự “hiện diện” của các khí cụ niềng răng, phát âm của khách hàng sẽ tự nhiên, rõ ràng hơn.  phát âm rõ ràng hơn. 

Khách hàng có thể áp dụng nhiều giải pháp để phát âm tốt hơn trong quá trình niềng răng như:

• Luyện tập phát âm các âm bị ảnh hưởng nhiều bằng cách đọc to và chậm,
• Nhấn mạnh khẩu hình miệng và vị trí lưỡi khi phát âm
• Luyện nói trước gương để điều chỉnh phát âm chuẩn hơn. 

Hy vọng bài viết trên đã giúp khách hàng giải đáp thắc mắc niềng răng có ảnh hưởng đến phát âm không. Trên thực tế, trong giai đoạn đầu làm quen với các khí cụ niềng răng giọng nói và phát âm có thể bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, sự thay đổi về phát âm chỉ là tạm thời và sau khi niềng răng khách hàng thậm chí sẽ phát âm tròn tiếng, rõ ràng hơn. 

Để niềng răng an toàn, hiệu quả và được hướng dẫn chi tiết cách chăm sóc, luyện tập phát âm, khách hàng nên lựa chọn cơ sở nha khoa uy tín, ưu tiên niềng răng khay trong suốt invisalign. Để nhận tư vấn miễn phí về dịch vụ niềng răng, khách hàng liên hệ với Nha khoa Quốc Tế Việt Pháp qua số điện thoại: 0363.85.85.87.

Riêng các vấn đề liên quan đến chất lượng dịch vụ tại Nha khoa Quốc Tế Việt Pháp, khách hàng vui lòng liên hệ phản ánh qua số tổng đài: 19006478.